15-amaliy mashg’ulot. Mavzu: Yovvoyi va mo’ynali hayvonlarda oftob urish va issiq eltishi. Darsning maqsadi

Bosh miya kamqonligi (Anaemia cerebri) – miya yarim sharlari va uning pardalarining qon bilan yetarli darajada ta’minlanmaganligi tufayli bosh miya funksiyalarining buzilishi oqibatida paydo bo’ladigan kasallik

Sabablari. Qon ketish, yurak va qon-tomir yetishmovchiliklari, umumiy uyqu arteriyasining har xil qisilishlari, shuningdek, katta qorindagi gaz va qorin bo’shlig’idagi transsudatni chiqarish qoidalarining buzilishlari kasallikning asosiy sabablari hisoblanadi.

Rivojlanishi. Bosh miyaga kislorod va to’yimli moddalarning arterial qon bilan me’yoridan kam miqdorlarda oqib kelishi oqibatida qo’zg’alish va tormozlanish jarayonlari buziladi, asabiy hamda reflektor faoliyatlar o’zgaradi, muskullar tonusi pasayadi, oshqozon va ichaklar motorikasi hamda sekresiyasi susayadi, o’pka va to’qimalarda gazlar almashinuvi izdan chiqadi.

Belgilari. Kasallik o’tkir kechganda kuchayib boruvchi umumiy holsizlanish, gandiraklash, shartli reflekslarning susayishi yoki yo’qolishi, hayvonning hushdan ketishi kuzatiladi.

Surunkali miya kamqonligida befarqlik, apatiya, gavda muskullari tonusining pasayishi, harakat muvozanatining buzilishi, uyqusirash va soporoz (uyqusirash va sezgilarning yo’qolishi) holatlari kuzatiladi.

Tashhisi. Kasallik belgilari, anamnez ma’lumotlari va oftalmoskopiya natijalari (ko’z tubi va ko’rish so’rg’ichlarining oqarishi) e’tiborga olinadi.

Davolash. Kasallik sabablari bartaraf etiladi. Qon ketishi to’xtatiladi, ko’p qon yo’qotilgan hollarda vena qon tomiri orqali izotonik eritmalar yuboriladi (postgemorragik kaqonlikka qaralsin) yoki qon quyiladi.

Hayvonni hushiga keltirish uchun uning tana terisi qattiq qashlanadi, unga etil spirti yoki skipidar surtiladi, vena orqali 10 foyizli natriy yoki kalsiy xlorid eritmasiga kofein aralashtirilgan holda yuboriladi. Hayvonning bosh sohasiga iliq kompress qo’yiladi. Rasion to’yimliligi oshiriladi.

Oldini olish. Hayvonning bo’g’ilishi yoki ko’p qon yo’qotishining oldi olinadi. Oshqozondan gaz chiqarish va qorin devori punksiyasi qoidalariga rioya qilinadi.