|
15. Ахоли турмуш даражаси статистикаси мавзуси учун масалалар
1-масала. Аҳолининг пул даромадлари таркиби ҳақида қуйидаги маълумотлар берилган (млн. сўм):
Даромадлар
|
Базис давр
|
Ҳисобот даври
|
Пул даромадлари
Шу жумладан:
|
6879,3
|
8885,6
|
тадбиркорлик фаолиятидан
|
860,7
|
1068,3
|
меҳнат ҳақи
|
4492,2
|
5675,2
|
ижтимоий тўловлар
|
1040,5
|
1252,1
|
мулкдан даромад
|
353,8
|
694,5
|
бошқа даромадлар
|
132,1
|
195,5
|
Истеъмол баҳоси индекси базис ва ҳисобот даврларида мос равишда 1,13 ва 1,17ни ташкил этган.
Аниқланг:
1) ҳар бир давр учун жорий баҳоларда номинал ва ихтиёридаги пул даромадларини, ихтиёридаги реал даромадни;
2) номинал ва ихтиёридаги реал даромад индексларини;
3) харид қилиш қобилияти индексини;
4) мутлақ таркибий силжишлар чизиқли коэффициентини.
Хулоса қилинг.
2-масала. Мамлакат аҳолисининг жон бошига тўғри келадиган даромадлари бўйича тақсимланиши қуйидагича бўлган:
Умумий аҳоли сони
|
Млн. киши
|
Фоизда
|
27,5
|
100
|
Жон бошига тўғри келадиган ўртача йиллик даромадлари миқдори, минг сўм:
1500,0 гача
1500,1-2500,0
2500,1-3500,0
3500,1-4500,0
4500,1-6000,0
6000,1-8000,0
8000,1-12000,0
12000,0 дан юқори
|
0,9
2,5
3,2
3,2
4,1
4,1
4,6
4,9
|
3,2
8,9
11,5
11,5
15,0
14,9
17,3
17,7
|
Мода, медиана ва ўртача даромадни ҳамда даромадлар концентрацияси индекси (Джини коэффициенти)ни ҳисобланг.
3-масала. Ишчиларнинг номинал иш ҳақи 13%, хизматчиларники эса 11%га ошган. Шу даврда товар ва хизматлар баҳоси 3% ошган. Ишчилар ва хизматчилар салмоғи мос равишда 60% ва 40% тенг. Реал иш ҳақи қанчага ўзгарганлигини ҳисобланг.
4-масала. Аҳоли пул даромадлари умумий ҳажмининг тақсимланиши тўғрисида қуйидаги маълумотлар мавжуд:
Кўрсаткичлар
|
Базис давр
|
Ҳисобот даври
|
Пул даромадлари - жами:
|
100,0
|
100,0
|
шу жумладан 20% фоизли аҳоли гуруҳлари бўйича:
|
Даромадлар салмоғи
|
Даромадлар салмоғи
|
биринчи (энг кам даромад билан)
|
4,7
|
5,2
|
иккинчи
|
10,5
|
9,7
|
учинчи
|
17,3
|
15,5
|
тўртинчи
|
28,8
|
29,4
|
бешинчи (энг юқори даромад билан)
|
38,7
|
40,2
|
Ҳар бир давр учун:
1) Джини даромадлар концентрацияси коэффициентини аниқланг;
2) Лоренц эгри чизиғини графикда тасвирланг.
Хулоса қилинг.
5-масала. Танланма кузатув натижалари асосида уй хўжалигида озиқ-овқат маҳсулотларининг истеъмоли ҳакида қуйидаги маълумотлар олинган:
Кўрсаткичлар
|
Базис
давр
|
Ҳисобот
даври
|
Ўртача жон бошига йиллик пул даромадлари (солиштирма баҳоларда), минг сўм
|
366
|
488
|
Уй хўжалиги аъзоларининг ўртача йиллик
истеъмоли:
|
|
|
-нон маҳсулотлари, кг
|
99,6
|
103,2
|
-қанд ва кондитер маҳсулотлари, кг
|
22,4
|
25,2
|
Ҳар бир маҳсулот бўйича даромадларга кўра истеъмол эластиклик коэффициентини аниқланг.
6-масала. Жон бошига пул даромадининг миқдори бўйича аҳоли қуйидагича тақсимлаган:
Кўрсаткич
|
Базис давр
|
Ҳисобот даври
|
Жами аҳоли
|
100%
|
100%
|
жон бошига ойлик даромад, минг сўм.
|
Аҳоли салмоғи,%
|
Аҳоли салмоғи,%
|
50 гача
|
0,7
|
0,2
|
50-75
|
3,3
|
1,4
|
75-100
|
6,4
|
3,4
|
100-150
|
18,3
|
11,9
|
150-200
|
18,6
|
15,0
|
200-300
|
26,2
|
26,6
|
300-400
|
13,4
|
17,3
|
400 дан юқори
|
13,1
|
24,2
|
Ҳар бир давр учун аниқланг:
1) жон бошига ўртача ойлик даромадни;
2) мутлақ таркибий силжишларнинг чизиқли коэффициентини;
3) модал ва медианал даромадларни;
4) қуйи ва юқори децилини;
5) Джини коэффициентини.
Хулоса қилинг.
7-масала. Иш ҳақи фонди 1 млрд. сўмдан 2 млрд. сўмга, ишчилар сони эса 290 мингдан 310 минг кишига кўпайди. Баҳо 2%га ошган бўлса, реал иш ҳақи қанчага ўзгарган ?
8-масала. Ҳудуд бўйича аҳоли пул даромадларининг тақсимланиши тўғрисида қуйидаги маълумотлар мавжуд (%) :
Аҳолининг 20% гуруҳлари бўйича пул даромадлари
|
Базис давр
|
Ҳисобот даври
|
I
|
6,5
|
9,8
|
II
|
10,6
|
14,9
|
III
|
16,5
|
18,8
|
IV
|
22,5
|
23,8
|
V
|
43,9
|
32,7
|
Жами пул даромадлари
|
100%
|
100%
|
Ҳар бир давр учун:
1) Джини коэффициентини аниқланг;
2) Лоренц эгри чизиғини графикда тасвирланг.
9-масала. Аҳолининг пул даромадлари тақсимоти бўйича қуйидаги маълумотлар берилган:
Ўртача жон бошига ойлик даромад,
минг сўм
|
Аҳоли сони,
млн. киши
( )
|
Интервал ўртачаси
( )
|
|
Кумулятив частота,
(A)
|
100 гача
|
2,9
|
50
|
|
|
100-200
|
18,5
|
150
|
|
|
200-300
|
25,5
|
250
|
|
|
300-400
|
23,4
|
350
|
|
|
400-500
|
18,8
|
450
|
|
|
500-600
|
14,3
|
550
|
|
|
600-700
|
10,7
|
650
|
|
|
700-800
|
8,0
|
750
|
|
|
800-900
|
6,0
|
850
|
|
|
900-1000
|
4,5
|
950
|
|
|
1000-1100
|
3,0
|
1050
|
|
|
1100-1200
|
3,0
|
1150
|
|
|
1200-1300
|
1,7
|
1250
|
|
|
1300-1400
|
1,8
|
1350
|
|
|
1400дан юқори
|
148,2
|
-
|
|
|
Аниқланг:_1)_жон_бошига_ўртача_пул_даромадни;_2)_қуйи_ва_юқори_децилини;_3)_децили_коэффициентини.__10-масала_.'>Аниқланг:
1) жон бошига ўртача пул даромадни;
2) қуйи ва юқори децилини;
3) децили коэффициентини.
10-масала. Уй хўжаликларининг бюджети бўйича текшириш натижасида маълум бўлдики, жорий даврда ўтган даврга нисбатан сабзавот истеъмоли 2,2%га ошди, сут маҳсулотлари эса 1,5%га пасайди. Шу давр ичида уй хўжалигининг жон бошига даромади 8% га кўпайганлиги маълум бўлди. Даромад бўйича истеъмолнинг эластиклик коэффициентини аниқланг.
11-масала. Қуйидаги жадвалда аҳоли жон бошига ойлик даромад ҳажмининг тақсимоти келтирилган:
Кўрсаткичлар
|
Жами аҳоли сонига нисбатан,
% ҳисобида
|
Аҳоли жон бошига ўртача ойлик даромад,
минг сўм.
|
|
90,0-130,0
|
2,7
|
130,1-170,0
|
6,7
|
170,1-210,0
|
8,7
|
210,1-250,0
|
14,8
|
250,1-290,0
|
21,9
|
290,1-330,0
|
15,2
|
330,1-370,0
|
13,3
|
370,1-410,0
|
10,4
|
410,0- ва юқори
|
6,3
|
Жами аҳоли
|
100
|
Аниқланг:
1) аҳоли жон бошига ўртача ойлик даромад ҳажмини;
2) модал ва медианал даромадни;
3) децили коэффициентини.
12-масала. Базис даврида картошка истеъмоли оилада ойига ўртача 15 килограммни ташкил этди, ҳисобот даврида эса 2 килограммга ошди. Базис даврида ҳар бир килограмм картошканинг баҳоси 800 сўмни ташкил этиб, ҳисобот даврида 1,3 фоизга ошди. Шу давр ичида аҳоли даромади ҳар бир оилада 525000 сўмдан 595000 сўмга ошди.
Даромадларнинг ўзгариши ҳисобига картошка истеъмолининг эластиклик коэффициентини ҳисобланг.
13-масала. Ҳисобот даврида туман ишчиларининг ўртача ойлик иш ҳақи базис даврда 348297 сўмни, жорий даврда эса 408020 сўмни ташкил этиб, шу даврда истеъмол баҳолари индекси 2,01 мартага ошди.
Реал иш ҳақи индексини ҳисобланг.
14-масала. Тўртинчи чоракда учинчи чоракка нисбатан пул даромадларининг ўзгариш сурати 96%ни, озиқ-овқат маҳсулотларига қилинган харажатлар бўйича эса 93%ни ташкил этди. Бу икки кўрсаткичлар орасидаги эластиклик коэффициентини ҳисобланг.
15-масала. Оилада гўшт махсулотлари истеъмоли базис даврида ойига ўртача 10 килограммни ташкил этиб, ҳисобот даврида 3 килограммга ошди. Базис даврида ҳар бир килограмм гўштнинг ўртача баҳоси 10000 сўм бўлиб, ҳисобот даврида 8,3 фоизга ошган. Шу давр ичида аҳоли даромадларининг ўзгариши ҳисобига гўшт маҳсулотлари истеъмолининг эластиклик коэффициенти 1,2га тенг бўлган. Базис даврда ҳар бир оиланинг ўртача даромади 525000 сўмни ташкил этган бўлса, ҳисобот даврида аҳолининг пул даромади неча сўмга ошган ?
16-масала. Мамлакат бўйича аҳоли пул даромадларининг тақсимланиши ҳақида қуйидаги маълумотлар мавжуд:
Аҳолининг 20% ли гуруҳлари
|
Базис давр пул даромадлари
|
Ҳисобот даври пул даромадлари
|
Биринчи (энг кам даромадли)
|
5,5
|
5,4
|
Иккинчи
|
10,3
|
10,2
|
Учинчи
|
15,3
|
15,1
|
Тўртинчи
|
22,7
|
22,7
|
Бешинчи (энг юқори даромадли)
|
46,2
|
46,6
|
Жами
|
100
|
100
|
Ҳар бир давр учун Джини коэффициентини аниқланг.
Do'stlaringiz bilan baham: |
