15- mavzu. Foydali qazilmalarni boyitishda yordamchi jarayonlar. Ma'ruzaning rejasi

 
 

---

 
 
 
 
Changlarni turli qutbli elektr maydonida tutish 
Changli gazlar tarkibidagi qattiq zarrachalarni elektr maydoni ta’sirida 
cho’ktirish boshqa cho’ktirish usullariga qaraganda ko’p afzalliklarga ega. 
Tarkibida qattiq zarrachalar bo’lgan gaz oqimi yuqori kuchlanishli elektr 
maydonidan o’tgan ionizatsiya hodisasiga uchraydi, ya’ni uning molekulalari 
musbat va manfiy zaryadlangan zarrachalarga ajraladi. Bunda butunlay 
ionlashgan gaz qatlami cho’g’lanib, nur va charsillagan ovoz chiqaradi. Bu sim 
nurlanuvchi elektrod deb ataladi. Manfiy zaryadlangan changning elektronlari 
nurlanuvchi elektroddan musbat zaryadlangan cho’ktirish elektrodlariga tomon 
harakat qilganda o’z yo’lida qattiq zarrachalarga uchraydi va ularni zaryadlaydi. 
 
4-rasm. Nasadkali skrubber 

---

 
5-rasm. Elektrofiltrda elektrodlarning joylashishi va shakli
 
Zaryadlangan zarrachalar cho’ktirish elektrodiga yaqinlashganda o’zining 
zaryadini beradi va og’irlik kuchi ta’sirida cho’kadi. Bu cho’ktirish jarayoni 
elektrofiltrlarda amalga oshiriladi. Elektrofiltrlarda nurlanuvchi elektrodlar ham 
doim tok manbaining manfiy qutbiga, cho’ktirish elektrodlari esa musbat 
qutbiga ulanadi. Cho’ktirish elektrodining tayyorlanishiga qarab trubali va 
plastinali elektrofiltrlar bo’ladi. Elektrofiltrlar o’zgarmas tokda ishlaydi, chunki 
tok o’zgaruvchi bo’lganda zaryadlangan zarrachalar o’z harakati yo’nalishini
o’zgartirib cho’ktirish elektrodlarida cho’kishga ulgrolmay, gaz bilan 
elektrofiltrdan chiqib ketishi mumkin. Elektr cho’ktirish dastgohlari yuqori 
kuchlanishli o’zgarmas tok bilan ta’minlanadi. O’zgarmas tok kuchlanishi 220 – 
500 V bo’lgan o’zgaruvchan tokdan kuchaytiruvchi transformator va 
to’g’rilagich yordamida olinadi.
 
 
Sinov savollar. 
1.Tsiklonlarda changlarni tozalash
 
2.Skrubberlarda changlarni tozalash
 
3.Yengli filtrlarda changlarni tozalash
 
4.Elektrofiltrlarda changlarni tozalash