15- laboratoriya m ashguloti. Qog‘oz xromatografiyasi usulida rutinni tahlil qilish laboratoriya mashg‘ulotining rejasi

Askorbin kislotasi tarkibidagi yot moddalarni qog‘oz xromatografiyasi usulida aniqlash.
Askorbin kislotasi tabiiy meva va o‘simliklar sharbatlarida saqlanadi.
Askorbin kislotasi saqlagan suyuqlikka (yoki o‘simlik sharbatiga) xromatografik qog‘ozga
o‘tkazishdan oldin metofosfat kislotasi, sirka kislotasi yoki shavel kislotasi stabilizator sifatida
qo‘shiladi.
Zarur (kamera o‘lchamiga mos) xromatografik qog‘oz tasmasi kesib olingach, uni nam
kamerada osib namlik bilan to‘yintiriladi.
So‘ng qog‘oz lentalarida start nuqtasi belgilanib, stabilizator qo‘shilgan o‘simlik meva sharbati
kapillyar naycha yordamida tomiziladi. Shu chiziqda 2 sm masofada toza askorbin kislotasi eritmasi tomiziladi. Namlik ketgach xromatografik tasma pastdan yuqoriga ko‘tarilishiga moslab, n-butanol:
sirka kislotasi: suv (4:1:5) - nisbatdagi aralashmasi bilan to‘yintirilgan kameraga joy-lashtiriladi.
Qog‘ozlar kameradan olinib, havoda quritiladi hamda reaktivlar bilan purkaladi.
Qog‘ozni AgNO3 ning ammiakli eritmasi bilan purkalsa askorbin kislotasi
Rf = 0,37 ga teng sariq-qo‘ng‘ir dog‘ beradi. Digidro askarbin kislotasi Rf=0,41 ga teng
qo‘ng‘ir dog‘ hosil qiladi.
Erituvchi sistemasi sifatida boshqa sistemalar ham taklif etilgan.
Askorbin kislotasi tez oksidlanadi, shuning uchun tahlillarni tez bajarish talab qilinadi.
Mustaqil holda xar bir talaba yuqorida ko‘rsatilgan dori vositalaridan birortasini (o‘qituvchi
ko‘rsatmasi bo‘yicha) qog‘oz xromatografik tahlil usuli yordamida sofligi aniqlanadi va
xromatogramma natijasi o‘qituvchi tomonidan ko‘rib tasdiqlangach, ish daftariga tahlil natijasini
yozib qo‘yiladi.