14-mavzu: Nutq madaniyatini egallashning usul va yo‘llari. Nutqqa tayyorgarlik ko‘rish. Nutq texnikasi Reja

Glossariy 
Fonatsiya 
– to‘g‘ri nafas olish va nafas chiqarish fazasi. 
Temp 
– nutq oqimining ma’lum vaqtdagi harakat sur’ati bo‘lib, nutqning 
artikulyasion 
tarangligi 
aniqligi 
darajasini 
izohlovchi 
tezlashuvi 
yoki 
sekinlashuvidir. 
Tembr 
– nutqqa emotsional-ekspressiv jilo beruvchi tovush 
bo‘yoqdorligidir. 
Diksiya 
– har bir tovush yoki so‘zning to‘g‘ri talaffuz qilinishi.
Melodika 
– nutqda ovozning baland-past tarzda to‘lqinlanilishi.
Jarangdorlik 
– tovushning yorqinligi, baland yoqimli ovoz. 
Suggestivlik 
– ovozning hayajonli ifodalanishi. 
Keng diapazonlik 
– ovozning eng pastlikdan eng yuqorigacha bo‘lgan 
darajasi. 
Adabiyotlar: 
1.
Begmatov E., Tursunqulov 
M. O‘zbek nutqi 
madaniyati
asoslari.- Toshkent: O‘qituvchi, 1991. 
2.
Begmatov E., va boshqalar. Adabiy norma va nutq madaniyati. 
-Toshkent, 1993. 
3.
Qudratov T. Nutq madaniyati asoslari. - Toshkent: O‘qituvchi, 
1993. 
4.
Begmatov E., Mamatov A. Adabiy norma nazariyasi. 1-2-3- 
qismlar.- Toshkent, 1997, 1998, 2000. 
5.
Ortiqov A. Nutq madaniyati va notiqlik san’ati. Toshkent, 2002. 
6.
Tojiev YO., Hasanova J., Tojimatov H., Yo‘ldosheva O. 
O‘zbek nutqi madaniyati va uslubiyat asoslari. - Toshkent, 1994, 2006. 
7.
Mahmudov N. O‘qituvchi nutqi 
madaniyati. –T:
Alisher 
Navoiy nomidagi milliy kutubxona, 2007. 
8.
Sternin I.A. Prakticheskaya ritorika. –M.: Akademiya, 2008. 

---

Document Outline

• 14-MAVZU: Nutq madaniyatini egallashning usul va yo‘llari.
  • Reja:
  • Og‘zaki nutqning quyidagi vazifaviy ko‘rinishlari mavjud:
  • 1. Tilni tabiiy holda egallash.
  • 2. Tilni o‘qitish, o‘rgatish orqali egallash.
  • 3. Til va nutq madaniyatini mustaqil o‘qish, shug‘ullanish orqali o‘rganish.
  • 4. Til va nutq madaniyatini egallashning ko‘rinishlaridan biri nutqiy taqliddir.
  • Nutq texnikasi
  • Nutqqa tayyorgarlik ko‘rish va stressga qarshi kurashish
  • Nutqqa tayyorgarlik ko‘rishning 4 xil usuli mavjud:
  • Tinglovchilarning diqqatini tutib turish usullari:
  • Notiq 3 holatda hayajonlanishi mumkin:
  • Stressga qarshi kurash
  • Stressga qarshi nafas mashqi:
  • Savollar:
  • Glossariy
  • Adabiyotlar: