14-amaliy mashg’ulot. Gastrulyatsiya usullari va ularni organizm taraqqiyoti darajasiga bog’liqligi


Mezoderma quyidagi ikki usul bilan hosil bo’ladi



Download 15,72 Kb.
bet3/3
Sana20.06.2022
Hajmi15,72 Kb.
#683729
1   2   3
Bog'liq
15-amaliy mashg\'ulot

Mezoderma quyidagi ikki usul bilan hosil bo’ladi:
1. Enterosel usul. Bunda mezoderma cho'ntaksimon o’simta shaklida biriamchi ichakning ikki yon tomonida hosil bo’ladi. Agar mezoderma ektoderma va entoderma bilan bir vaqtda taraqqiy etsa, unda mezoderma bu varaqlarning chegarasida, ularning biri ikkinchisiga o’tadigan joydan hosil bo’ladi. Agar mezoderma ekto va entodermadan keyin hosil bo’lsa, bunda entodermadan rivojlanadi. Mezoderma o’simtasining ichi bo’sh bo’lib, bu bo’shliq ikkilamchi tana bo’shhg’i - selomning boshlang’ichi hisoblanadi (58-rasm).
Mezodermani hosil qiladigan material entoderma bilan birgalikda ichga botib kiradi va u birlamchi ichak yoki arxenteron deb ataladi. Mezoderma arxenterondan uning devorining ichga botib kirishi natijasida hosil bo’ladi. Mezoderma va xorda ajralgandan keyin faqat entoderma qoladi va arxenteron ikkilamchi (definitiv) ichak bo’shhg’iga aylanadi.
2. Teloblastik usul. Bunda ikkita blastomer ektoderma bilan entodermaning o’rtasiga tushib qoladi va undan mezoderma taraqqiy etadi.
Birlamchi og’izli hayvonlarda mezoderma teloblastik usul bilan, ikkilamchi og’izli hayvonlarda esa enterosel usul bilan hosil bo’ladi. Mezodermadan parenxima to’qimasi hosil bo’Iadi. Bu to’qima postembrional taraqqiyot davrida
biriktiruvchi to’qimaga aylanadi.
Yassi chuvalchanglarda, nemertinlarda, zuluklarda parenxima hujayralari organlar o’rtasidagi bo’shliqlarni to’ldiradi. Shuning uchun ularni parenximatoz hayvonlar ham deyiladi. Parenxima hujayralarida oziq moddalar to’planadi va bu oziq moddalar hisobidan regenerasiya va boshqa anatomik, fiziologik o’zgarishlar sodir bo’ladi. Ba'zi organlar (jigar, o’pka, bezlar) parenxima hujayralaridan tuzilgan bo’lib, ular muhim vazifalarni bajaradi. Parenxima grekcha para - yonida, yenxima -nimadir to’qilgan, quyilgan, yoyilgan, ya'ni organlar o’rtasida nimadir to’kilgan, degan ma'noni bildiradi.
Mezoderma hosil bo’lishi jarayonida amyobasimon embrion to’qimalari - mezenxima hosil bo’ladi. Mezenxima grekcha mezos - o’rta, enxima -to’kilgan, quyilgan degan ma'noni bildiradi. Bu to’qima mezodermadan hosil bo’ladigan organlar qurilishida ishtirok etadi, embrionda tayanch vazifani bajaradi va embrion hujayralarini oziqlantiradi. Keyinchalik mezenximadan qonning shaklli elementlari, biriktiruvchi to’qimalar - tog’ay, suyak, silliq tolali muskul, qon tomirlari va teri hosil bo’ladi.
Mezenxima embrionning ekto, ento va mezoderma qavatlaridan chiqib ketgan blastomerlardan hosil bo’ladi. Postembrional taraqqiyot davridagi kam differensiallashgan biriktiruvchi to’qimalar (fibroblastlar, retikulyar hujayralar) ham mezodermadan hosil bo’ladi. Parenxima faqat mezodermadan, mezenxima esa embrionning har uchala qavatidan hosil bo’ladi.
Download 15,72 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish