13-variant Aktiv, passiv va balansdan tashqari schyotlarning tuzilishi

13-variant
1. Aktiv, passiv va balansdan tashqari schyotlarning tuzilishi.
2. Kasallik varaqasiga asosan nafaqa hisoblash va to’lash tartibi.
3. Kassa kirim va chiqim muomalalarini xujjatlashtirish qoidalri va ularni rasmiylashtirish texnikasi.
1 Aktiv, passiv va balansdan tashqari schyotlarning tuzilishi Schyotlar balans munosabatiga ko‘ra aktiv va passiv schyotlarga bo‘lingan. Ularning tomonlari qarama-qarshi hisoblangan: aktiv schyotning debetida – ko‘payish, kreditida kamayish, passiv schyotlarda esa aksincha. Schyotlar yordamida xoʻjalik mablagʻlari va xoʻjalik muomalalarining joriy ettirilishi va, shu bilan bir vaqtda, yigʻma koʻrsatkichlarni olishni taʼminlovchi hisobning bir turdagi obyektlarini iqtisodiy guruhlash amalga oshiriladi. Aktiv schyotlar (A) - xoʻjalik aktivlarini aks ettiradigan va iqtisodiy resurslarning hisobot davridagi koʻpayishini debet to monida va shu davrdagi kamayishini kredit tomonida aks ettiradigan schyotlar Passiv schyotlar (P) - xoʻjalikning majburiyatlari va kapitalini aks ettirish uchun tayinlangan, hisobot davri boshidagi qoldiqni, hisobot davri mobaynidagi majburiyatlarni va kapitalning oʻsishini kredit tomonida va shu davrdagi majburiyatlar va kapitalning kamayishini debet tomonida aks ettiradigan schyotlardir. Balansdan tashqari schyotlar. Buxgalteriya hisobida qoʻllaniladigan schyotlar balansda har xil tarzda aks ettiriladi. Xo‘jalik mablag‘lari turi va joylanishini ko‘rsatuvchi aktiv schyotlarning xususiyati shundaki, mablag‘larning ko‘payishi debet, mablag‘larning kamayishi esa schyotning kredit tomonida aks ettiriladi.
2 Kasallik varaqasiga asosan nafaqa hisoblash va to’lash tartibi VAQTINCHA MEHNATGA QOBILIYATSIZLIK NAFAQASINI HISOBLASHDA QOʻLLANILADIGAN TUSHUNCHALAR
• Oʻrtacha oylik ish xaqi • Oʻrtacha kunlik ish xaqi • Nafaqaning kunlik summasi • Mehnatga qbiliyatsizligi butun davri uchun nafaqa summa Nizomning 26 va 27 bandlarida nazarda tutilgan xodimlardan tashqari qolgan barcha xodimlarga vaqtincha mehnatga qobiliyatsizlik boʻyicha nafaqa quyidagi miqdorlarda toʻlanadi: • a) umumiy ish staji 8 yil va undan ortiq boʻlgan xodimlarga ish haqining 80 foizi miqdorida; • 21 yoshgacha yetmagan chin (sagʻir) yetimlargaish haqining 80 foizi miqdorida; • b) umumiy ish staji 8 yilgacha boʻlganxodimlarga ish haqining 60 foizi miqdorida. Nizomning 26 bandiga asasan ish stajining davomiyligidan qatʼi nazar ish haqining 100 foizi miqdorda quyidagilarga toʻlanadi • ishlayotgan 1941 — 1945-yillardagi urush qatnashchilariga; • baynalminal jangchilarga va ularga tenglashtirilgan boshqa shaxslarga; • qaramogʻida 16 yoshga (oʻquvchilar 18 yoshga) yetmagan uch yoki undanortiq bolalari boʻlgan xodimlarga; • Chernobil AESdagi avariya oqibatlarini tugatishda qatnashgan xodimlarga; • Chernobil AESdagi avariya natijasida radioaktiv ifloslanish zonasidan evakuatsiya qilingan va koʻchirilgan, qon hosil qiluvchi organlar kasalliklari (oʻtkir leykoz), qalqonsimon bez (adenoma, rak) va xavfli oʻsmalar bilan bogʻliq kasalliklarga chalingan xodimlarga; • mehnatda mayiblanish va kasb kasalligi natijasida vaqtincha mehnatga qobiliyatsiz boʻlgan xodimlarga. Nizomning 27 bandiga asasan Ijtimoiy ahamiyatga ega boʻlgan kasalliklar boʻyicha hisobda turgan xodimlarga mehnatga qobiliyatsizlik nafaqasi quyidagi miqdorlarda toʻlanadi: • a) umumiy ish staji 8 yil va undan ortiq boʻlgan xodimlarga ish haqining 100 foizi miqdorida; • b) umumiy ish staji 5 yildan 8 yilgacha boʻlgan xodimlarga ish haqining 80 foizi miqdorida; • v) umumiy ish staji 5 yilgacha boʻlgan xodimlarga ish haqining 60 foizi miqdorida.