13-мавзу: Ўзбекистон агросаноат мажмуасининг экспорт салохияти ва уни юксалтириш омиллари

Агар махсулотининг сифат параметрлари экспорт учун танланган мамлакатнинг сифат стандартлари ва хавфсизлик нормаларига мос келмаса, куйидаги карорлардан бирини танлашга тугри келади:

- сифати ва ракобатбардошлигини ошириш устида иш олиб бориш;

- махсулот сифатига камрок талаб куядиган бошка бозорларни излаб топиш;

- махсулотни арзонрок нархда таклиф килиш.

Озиқ-овқат маҳсулотлари рақобатбардошлигини аниқлашни қуйидаги босқичлар бўйича амалга ошириш мумкин

1. Бозор конъюнктурасини ўрганиш (талаб ва таклиф кўрсаткичлари, бозор мувозанати, нархлар, бозор сиғими, бозорнинг товар ва жуғрофий таркиби, сотиш каналлари, реклама).

2. Маҳсулотлар рақобатбардошлигининг истеъмол (товарнинг нафлилиги, сифат кўрсаткичлари, дизайни, қадоқланиши, сотишдан олдинги ва кейинги сервис) ва иқтисодий (товар таннархи, материал сиғими, меҳнат сиғими, фонд қайтими, фонд сиғими, фойда, рентабеллик даражаси ва бошқалар) кўрсаткичларини тизимли таҳлил этиш.

3. Рақобатчиларни ўрганиш ва таққослама таҳлил этиш асосида уларнинг рақобат устунликлари ва заифликларига баҳо бериш.

4. Рақобатбардошлик кўрсаткичларининг интеграл кўрсаткичларини ҳисоблаб чиқиш.

Мева-сабзавот маҳсулотлари рақобатбардошлигини ифодаловчи кўрсаткичлар тизимига қуйидаги омилларни киритиш мумкин:

• маҳсулотнинг нафлилиги, таъм ва истеъмол хусусиятлари;
• маркетинг ва реклама-ахборот билан таъминланганлик даражаси;
• сифат кўрсаткичлари;
• дизайни ва қадоқланиши;
• маҳсулотни бозор сегментларига кўра табақалаштириш;
• нархи; таннархи;
• экологик хавфсизлиги, техник нормалар ва стандартларга мос келиши;
• кафолатлар билан таъминланганлиги ва кафолат бериш муддатлари;
• сотишдан олдинги ва кейинги сервис ҳолати;
• рақобат бозорида товарнинг ўз вақтида пайдо бўлиши ва бошқалар.

Республика АСМ мева-сабзавотчилик тармоғининг рақобатдошлик позициясини SWOT-таҳлили асосида баҳолаш

• КУЧЛИ ТОМОНЛАРИ (STRENGTHS)
• мева, сабзавот ва узумнинг хилма-хил навларини етиштириш ҳамда деярли йил давомида барқарор таъминлаш учун таббиий-рекреацион салоҳиятнинг мавжудлиги;
• мева-сабзавот, узум, полиз маҳсулотларини етиштириш борасидаги кўп асрлик бой тажрибалар мавжудлиги;
• юқори ва сифатли ҳосил олишда селекция ва уруғчилик ишларининг тўғри йўлга қўйилганлиги;
• республикамизнинг асосий зоналари учун деярли ҳамма экинлари бўйича совуққа ва касалликларга чидамли, тупроқ шароитига мос пайвандтаглар аниқланиб, улар ишлаб чиқаришга кўлланилаётганлиги;