13-Mavzu: Sikl operatorlari

Ichma-ich joylashgan sikllar

Ba’zan, takrorlanuvchi algoritmlar bir nechta parametrlarga bog‘liq bo‘ladi. Odatda bunday algoritmlarni ichma-ich joylashgan algortmlar deb ataladi.

1-misol. Bu yig‘indi hisoblash uchun, i ning har bir qiymatida j bo‘yicha ko‘paytmani hisoblab, avval yig‘indi ustiga ketma-ket qo‘shib borish kerak bo‘ladi. Bu jarayon quyidagi blok–sxemada aks ettirilgan. Bu yerda i-tashqi sikl - yig‘indi uchun, j-esa ichqi sikl-ko‘paytmani hosil qilish uchun foydalanilgan.



1-rasm. Ichma-ich joylashgan siklik algoritmga doir blok-sxema

Program SP;

Const n=10;
Var i,j: Integer; S,P: Real;
Begin
S:=0;
For i:=1 to n do
Begin
P:=1;
For j:=1 to n do P:=P*Sqr (i+j);
S:=S+P;
End;
Write (‘S=’, S);
End.
2-Misol. ifodani hisoblash dasturini tuzing.
Bu formulada agar yig’indini ochsak u quyidagi ko’rinishga kеladi.

Program SP;

Var i,j: Integer; S,P: Real;
Begin
S:=0;
For i:=1 to 10 do
Begin
P:=1;
For j:=1 to 5 do P:=P*(i+j)/Sqrt(i*j);
S:=S+P;
End; Write (‘S=’, S);
End.
Mustaqil bajarish uchun topshiriqlar:

1. 
   4 xonali sonlar orasidan avvalgi ikkita rahamli yig‘indisi, keyingi 2 rahamli yig‘indisiga teng bo‘lgan sonlar chop etilsin va miqdori aniqlansin.
   
2. 
   Berilgan a_ij nxn o‘lchovli matritsaning satr elementlarining yig‘indisi chop etilsin.
   
3. 
   nxm o‘lchovli a_ij matritsaning elementlarining eng katta va kichiq elementlari topilsin.
   

Nazorat uchun savollar

1. 
   Sharti oldin tekshiriladigan takrorlanuvchi algoritmlar
   
2. 
   Sharti keyin tekshiriladigan takrorlanuvchi algoritmlar
   
3. 
   Parametrli takrorlanuvchi algoritmlar
   
4. 
   Ichma-ich joylashgan takrorlanuvchi algoritmlar