13-Ma'ruza. Web –saytlar va ularning turlari

 - 

qalin shrift (Bold)

 

yoki 

o’rniga 

 

 - 

og„ma shrift (Italik)

 

 yoki 

 

 - 

tagchiziqli shrift 

(Underline)

 

- 

 

Yuqorida  keltirilgan  teglarni  birgalikda  ishlatib,  matnni  qalin  va  og„ma, 

og„ma va tagchiziqli va hokazo ko„rinishga keltirish mumkin: 

 

 

 

 

---

MS  Word  dasturida 

 

uskunalari  yordamida  matnni  sahifada 

turlicha joylashtirish mumkin edi. Ya‟ni, matn sahifaning chap qismida, o„rtasida, 

o„ng qismida yoki sahifa kengligi bo„yicha joylashishi mumkin. HTML tilida ham 

matnni  web-sahifada  turlicha  joylashtirish  imkoni  bor  va  bu  vazifa 

  juftmas 

tegi  yoki 

,

  

,

  

,

  

,

  

,

  

 

juft  teglariga 

ALIGN

 

(tekislash) parametrini qo„shish yo„li bilan amalga oshiriladi: 

<

P ALIGN= “joylashtirish parametri qiymati”>

. 

Joylashtirish  parametri  qiymati  o„rniga 

“Left”,  “Right”,  “Center” 

va

 

“Justify” 

so„zlaridan biri yoziladi. 

<

P ALIGN= “Left”> - 

abzasni sahifaning chap tomoniga joylashtiradi. 

<

P ALIGN= “Center”> - 

abzasni sahifaning o„rtasiga joylashtiradi. 

<

P ALIGN= “Right”> - 

abzasni sahifaning o„ng tomoniga joylashtiradi. 

<

P  ALIGN=  “Justify”>  - 

abzasni  sahifaning  kengligi  bo„yicha  chap  va 

o„ng tomondan tekislashga harakat qiladi.  

Abzaslarni web-sahifada joylashtirishga misol ko„ramiz: 

 

 

 

Kiritilgan  matn  bilan  uning  brauzerda  ko„rinishi  bir  oz  farqlanadi.  Buning 

sababi  sundaki,  odatda  web-brauzerlar  ortiqcha  bo„sh  joylar(probellar)ni  inkor 

qiladi  (tashlab  yuboradi).  Ba‟zan,  matn  qanday  kiritilsa,  web-sahifada  ham 

shunday  joylashishi zarur  bo„ladi.  Masalan,  web-sahifaga she‟r  joylashtirish  yoki 

oddiy belgilar yordamida rasm chizish kerak bo„lsa, matnni formatlashni brauzerga 

topshirib  bo„lmaydi.  Bunday  hollarda  HTMLning 

 

tegidan  foydalaniladi. 

---

Bu  teg  yordamida  matn  web-sahifaga  HTML-hujjatda  qanday  kiritilgan  bo„lsa, 

shunday  ko„rinishda chiqariladi.  

  tegi  
  tegi bilan  yopiladi. 
 

tegi qanday ishlashini quyidagi misolda ko„rish mumkin: 

 

 

 

  va  
  teglari  orasidagi  matnga  

,  
  kabi  teglarni 

qo„llash befoyda. Bu oraliqda mazkur teglar brauzer tomonidan qabul qilinmaydi. 

Web-sahifaga matnni 
 tegidan foydalanib kiritish juda ham qulay, ammo bu 

tegni  boshqa  iloji  bo„lmagan  hollardagina  ishlatish  kerak.  Chunki,  web-brauzer 

matnni ma‟lumotlar maydonining o„lchamiga moslab formatlab oladi. 
 tegi 

qo„llanilgan  matn  esa  web-brauzer  tomonidan  formatlanmaydi  va  uning 

ma‟lumotlar maydoniga sig„magan qismi ko„rinmay qoladi. 

 

Nazorat savollari 

1.

 

HTML-4 da nechta pog‟ona sarlavhalarini ishlatish mumkin? 

2.

 

Sarlavha pog‟onalari bir-biridan nimasi bilan farq qiladi? 

3.

 

HTMLda abzas qaysi teg yordamida belgilanadi? 

4.

 

HTMLda qaysi teg matnni yangi satrga o‟tkazadi? 

5.

 

Nima uchun abzas va satrlar maxsus teglar bilan belgilanishi zarur? 

6.

 

Matn qalin, og‟ma, tagchiziqli shriftda yozilishi uchun qaysi teglar qo‟llaniladi? 

7.

 

Web-sahifada matnni tekishlashning qanday usullari bor? 

8.

 

Web-brauzer matnni formatlamasligi uchun qanday teg ishlatiladi?