13-ma’ruza. O’zbekiston va jahon hamjamiyati Reja

O’mon Sultonligi O’zbekiston Respublikasining davlat mustaqilligini 1991-yil dekabrda tan olgan. 1992-yil 22-aprelda mamlakatlarimiz o’rtasida diplomatik munosabatlar o’rnatilgan.

2009-yil oktyabr oyida O’zbekiston Respublikasi Birinchi Prezidenti I.A.Karimov davlat tashrifi bilan O’mon Sultonligida bo’ldi. Tashrif chog’ida 19 ta hukumatlararo va idoralararo hujjatlar imzolandi.

2010-yil aprel oyidan Toshkentda O’mon Sultonligining elchixonasi faoliyat yurita boshladi. 2018-yil iyul oyidan boshlab O’zbekiston Respublikasining Masqat shahridagi elchixonasi faoliyat ko’rsatmoqda.

2014-yilning 6-avgustida Tashqi ishlar vaziri Abdulaziz Komilov boshchiligidagi O’zbekiston delegasiyasi O’zbekiston-Turkmaniston-Eron-O’mon transport yolagini yararish bo’yicha to’rt tomonlama vazirlar uchrashuvida qatnashdi (Masqat, O’mon). Uchrashuv doirasida Tashqi ishlar vaziri Abdulaziz Komilov O’mon Tashqi ishlarga mas’ul vaziri Yusuf bin Alaviy bilan uchrashdi.

2018-yil 15-mart kuni O’zbekiston Respublikasi Bosh vaziri A.Aripov va Ummon meros va madaniyat vaziri Haisam ibn Tariq al-Said Ummon tomonining moliyaviy yordami bilan qurilgan Abu Rayhon Beruniy nomidagi Sharqshunoslik institutining yangi binosining ochilish marosimida ishtirok etdi.

Sovet tuzumi davrida mamlakatlarimiz xalqlari vakillari qanchalik intilmasinlar, qanchalik harakat qilmasinlar, O’zbekiston – Xitoy hamkorligi cheklanganligicha qolib ketavergan edi. O’zbekiston Respublikasi mustaqillikni qo’lga kiritgandan keyin ko’p asrlar davomida shakllanib kelgan o’zbek va xitoy xalqlari o’rtasidagi do’stliq hamkorlik aloqalarini tiklash, umuman, ko’p tomonlama faol tashqi siyosat yuritish imkoniyati paydo bo’ldi.

Xitoy O’zbekiston Respublikasining mustaqilligini tan olgan dastlabki davlatlardan biri hisoblanadi (1991 yil 27 dekabr). 1992 yil 2 yanvarda XXR tashqi savdo va iqtisodiy hamkorlik vaziri Li Lyansinning O’zbekistonga tashrifi davomida ikki mamlakat o’rtasida diplomatik munosabatlarni o’rnatish to’g’risida Bayonnoma imzolangan.

1992 yil 12–14 mart kunlari O’zbekiston Respublikasining Birinchi Prezidenti Islom Karimov boshchiligidagi hukumat delegasiyasi XXR raisi Yan Shankunning taklifiga binoan Xitoyga tashrif buyurdi. Tashrif davomida XXR va O’zbekiston Respublikasi o’rtasidagi hamkorlik to’g’risidagi yigirmaga yaqin muhim hujjatlar imzolangan. O’zbekiston Respublikasi va XXR o’rtasidagi o’zaro munosabatlarning tamoyillari to’g’risidagi Shartnoma, O’zbekiston Respublikasi va XXR qishloq xo’jaligi vazirliklari o’rtasidagi hamkorlik to’g’risidagi Bitim, O’zbekiston Respublikasi va XXR tashqi ishlar vazirliklari o’rtasida konsultasiyalar o’tkazish to’g’risidagi Bayonnomalar o’zaro hamkorlikni shakllantirishda muhim ahamiyatga ega bo’ldi.

Ikki davlat xukumatlarining o’zaro kelishuviga va imzolangan bitimlariga asosan, 1992 yilda Xitoyning O’zbekistondagi elchixonasi rasman o’z faoliyatini boshladi. O’z navbatida, O’zbekiston Respublikasining XXRdagi elchixonasi 1995 yil 6 mayda Pekin shahrida ochildi. Shuningdeq savdo-tijorat ishlari bo’yicha vakolatxonamiz Xitoyning 15 eng yirik shaharlaridan biri hisobangan Shanxay shahrida o’z faoliyatini bugungi kunga qadar samarali olib bormoqda.

O’zbekiston Respublikasi Birinchi Prezidenti I.A.Karimovning 1994 yil 24–26 oktyabr kunlari Xitoyga tashrifi davomida imzolangan O’zbekiston Respublikasi bilan XXR o’rtasidagi o’zaro munosabatlarning asosiy prinsiplari, o’zaro manfaatli hamkorlikni rivojlantirish va chuqurlashtirish to’g’risidagi Bayonnoma o’zaro munosabatlar tarixidagi yangi sahifani ochib berdi. Ushbu tashrif doirasida imzolandgan “O’zbekiston Respublikasi bilan XXR o’rtasida o’zaro munosabatlarning asosiy prinsiplari to’g’risida” qo’shma Deklarasiya muhim rol o’ynadi.