13 laboratoriya ishi fotoqarshilik. Yorug‘lik diodlarini yoqish yoki o‘chirish orqali yorug‘lik darajasiga ishlov berish

13 - LABORATORIYA ISHI
Fotoqarshilik. Yorug‘lik diodlarini yoqish yoki o‘chirish orqali yorug‘lik darajasiga ishlov berish.
Ishning maqsadi: Fotoqarshilik haqida umumiy ma’lumotlarni olish va yorug‘lik diodlarini yoqish yoki o‘chirish orqali yorug‘lik darajasiga ishlov berish bo’yicha amaliy ko’nikmalarga ega bo’lish.
Fotorezistor (foto va rezistor) — elektr qarshiligi yoritilganligiga bogʻliq boʻlgan yarimoʻtkazgichli rezistor; optoelektronika asbobi. F.ning asosiy qismi dielektrik asosga surilgan yorugʻlik sezgir yarimoʻtkazgich qatlami (qoʻrgʻoshin yoki kadmiy sulfidlari, kadmiy selenidi va boshqalar) yoki yarimoʻtkazgich plastinkasi. Qatlam (plastinka)ga tok oʻtkazuvchi kontakt (elektrod) lar joylashtiriladi. Namlik va boshqa taʼsirlardan sakdash uchun F. maxsus qoplamaga olinadi yoki germetiklanadi. F.larning solishtirma integral sezgirligi ancha katta, biroq ular nisbatan inersion, yorugʻlik koʻrsatkichlari chizikli boʻlmaydi. F.lar infraqizil, koʻrinuvchi, ultrabinafsha, rentgen va gamma nurlanishlarning intensivligini oʻlchashda, fototelegraf alokada, tovush eshittirish qurilmalari, kuzatuvchi tizimlar, yorugʻlik relelari va boshqalarda qoʻllanadi.
Laboratoriya ishimi bajarish odatdagiday Arduino IDE va Proteus muhitidan foydalanamiz:


4-rasm. Proteus muhutida sxemalarni yig’ilgan holati
Proteus muhutida sxemalarni yig’ib bo’lgandan so’ng arduino mihutida yozilgan dastur kodni hex. Faylini ko’rsatishimiz kerak bo’ladi 6-rasmda ko’rsatilgan.

5-rasm. Arduino muhutida yozilgan dastur kodining hex. faylini ko’rsatish
Hex.fileni ko’rsatganimizdan keyin proteus muhutidan play tugmasini bosib ishga tushuramiz.

6-rasm. Dasturni ishga tushgan holati

Dastur kodi:
int led = 13; // LEDning pin raqami bilan o'zgaruvchan
int ldr = 0; // fotorezistor
void setup() // sozlash protsedurasi
{
pinMode(led, OUTPUT); // LEDning chiqish ekanligini bildiring
}
void loop() // loop protsedurasi
{
if (analogRead(ldr) < 800) digitalWrite(led, HIGH);
else digitalWrite(led, LOW); // aks holda o'chirib qo'ying}
Topshiriq

• 
  Mavzu bo’yicha berilgan va qo’shimcha adabiyotlar bilan tanishib chiqib, bilim va ko’nikmalaringizni mustahkamlang.
  
• 
  Berilgan variantlar asosida o’z vazifangizni bajaring va fan o’qituvchisiga topshiring.
  

F otorezistorni arduinoga ulash


#define PIN_LED 13
#define PIN_PHOTO_SENSOR A0
void setup() {
Serial.begin(9600);
pinMode(PIN_LED, OUTPUT);
}
void loop() {
int val = analogRead(PIN_PHOTO_SENSOR);
Serial.println(val);
if (val < 300) {
digitalWrite(PIN_LED, LOW);
} else {
digitalWrite(PIN_LED, HIGH);
}
}