13 laboratoriya ishi Ampermetr va Voltmetr yordamida Vaatmetr shkalasini darajalash Kerakli asbob va jihozlar

Ishni bajarish tartibi
1. 64 - rasmda ko’rsatilgan elektr sxema yig’iladi.
2. Yig’ilgan zanjirning to’g’ri ekanligiga ishonch hosil qilingach, reostatni tashkil qilgan hamma lampalar qo’shimcha kalitlar yordamida asosiy kalit ulanganda yonmaydigan qilib olinadi.
6
4-rasm

3. Ampermetr, voltmetr va vattmetr strelkalari aniq nolni ko’rsatishiga ishonch hosil qilingach, kalit ulanadi. Barcha lampalar cho’g’lanmagan holatda bo’lganda voltmetr ab qisqichlardagi kuchlanishni ko’rsatadi. Vattmetr va ampermetrlarning ko’rsatishlari esa nol bo’ladi.

1. 
   Lampochkalar zanjirga ketma-ket qo’shilganda har bir lampochkani ulash vaqtida vattmetr strelkasi N₁ N₂ N₃...N_n burchaklarga siljiydi. Ampermetr va voltmetrlarning ko’rsatishi esa N₁ N₂ N₃...N_n larga mos holda I₁ I₂ I₃...I_n va U₁ U₂ U₃...U_n qiymatlarni ko’rsatadi.
   
2. 
   (1) formuladan foydalanib quvvatlarni hisoblang.
   
3. 
   P=f(N) bog’lanish grafigini chizing. Agar grafik to’g’ri chiziqdan iborat bo’lsa tg=P/N ning bir nechta qiymatlarini oling va o’rtachasini aniqlang.
   
4. 
   Tajriba natijalari va hisoblashlardan olingan qiymatlarni quyidagi jadvalga kiriting.
   

Lampa lar soni	I A	U V	N	P = IU	tg		P^!= N	P = | P-P^!|
1
2
3

S a v o l l a r:

1. 
   O’zgaruvchan tokning quvvati formulasini yozing va tushuntiring.
   
2. 
   Foydali quvvat koeffitsiyenti nima?
   
3. 
   Vattmetrni apmermetr va voltmetr yordamida qanday darajalanadi?
   
4. 
   tg ning qiymati nimani bildiradi?
   

Adabiyotlar.

1. 
   J. A. Toshxonova, J.Kamolov. Fizikadan praktikum. Elektr va magnetizm. O‘quv qo‘llanma- Toshkent: 2006 y.
   
2. 
   S. Tursunov S. “Elektr va magnetizm”, 1996 y.
   
3. 
   И. В. Савельев “Умумий физика курси”, 2-том, 1985y.
   
4. 
   A. Ahmadjonov «Fizika kursi, Optika, atom va yadro fizikasi» T. 1983y.