13-Amaliy mashgulot topshirish uchun

13-Amaliy mashgulot topshirish uchun:

1.Pielonefrit nima va belgilari?

2.Glomerulonefrit belgilari?
3.Nefroz nima?


1.Piyelonefrit (yunoncha: pyelos — jom va nephros — buyrak) — buyrak va buyrak jomining yalligʻlanishi (piyelit). P. mustaqil ravishda yoki siydik yurishini qiyinlashtiruvchi siydik-tanosil sistemasi kasalliklari (prostata bezi adenomasi, siydik toshi kasalligi va boshqalar) natijasida vujudga kelishi mumkin. P. turli infeksion kasalliklar oqibatida ham paydo boʻladi. Bolalarda koʻpincha gripp, zotiljam va nafas organlarining boshqa kasalliklari tufayli roʻy beradi. Ayollarda homiladorlik vaqtida kattalashgan bachadon siydik naylarini ezishi natijasida siydikning yurishi qiyinlashib, P. vujudga kelishi mumkin. Koʻpincha homiladorlik davrida ilgari sira bilinmasdan kechgan va vaqgida aniqdanmagan surunkali P. avj oladi.
P. buyrak toʻqimasiga kasallik mikroblari kirishi natijasida vujudga keladi. Mikroblar uretrit yoki sis-titda siydik nayi boʻylab yuqoriga koʻtariladi yoki organizmda yalligʻlangan joylar boʻlganida, shuningdek, angina, tonzillitda yoki tishlar chi-riganida infeksiya kon tomirlaridan borib, buyrakka kiradi.
Birlamchi va ikkilamchi P. farq qilinadi. Birlamchi P.da mikroblar organizmdagi yiringli manba (tonzillit, chipqon va boshqalar)dan kon orqali buyrakka taʼsir etishi mumkin. Ikkilamchi P. siydikyoʻllari yalligʻlanganda vujudga keladi.


2. Glomerulonefrit (yun. glomerulo — buyrak koptokchasi, nephritis — buyrak yalligʻlanishi, koptokchaviy nefrit) — bu immunoyallig’lanishli buyraklar kasalligi, asosan buyrak koptokchalarining shikastlanishi bilan kechadi. Ba’zan jarayonga interstitsial to’qima va buyrak naychalari jalb qilinadi. Glomerulonefrit mustaqil kasallik shaklida kechishi yoki muayyan tizimli kasalliklarda (infektsiyali endokardit, gemorragik vaskulit, tizimli qizil eritematoz) rivojlanishi mumkin. Glomerulonefritning klinik tasviri siydik, shish va gipertonik sindromlardan iborat. Glomerulonefritda siydik tahlili, Zimnitskiy va Reberg namunalari, buyrak ultratovush tekshiruvi va buyrak tomirlarining ultratovushli dopplerografiyasi diagnostik qiymatga ega.

3.Nefrotik sindrom – nefroz-protoyeinuriya, gipoproteinemiya (asosan, gipoalbuminemiya), shish, giperlipemiya va gipovolemiya bilan taʼriflanadigan simptomlar majmui.

N.s. buyrakning birlamchi (glomerulonefrit, buyrak amiloidozi, homiladorlik nefropatiyasi, kollagenli nefropatiya) va ikkilamchi (qandli diabet, qon kasalliklari, xavfli oʻsmalar, allergiya, zaxm va boshqa(lar)) kasalliklarida yuzaga keladi.
Bu sindrom asosida organizm immun reaktivligining buzilishi yotadi, bunda buyrak koptokcha tomirchalari devori shikastlanadi, natijada oqsil yoʻqotiladi, uning qon zardbidagi miqdori kamayadi, bu, oʻz navbatida, qon plazmasi onkotik bosimini kamaytiradi, pirovardida suyuqlik qondan toʻqimalarga oʻtadi va shish paydo boʻladi.