12-mavzu: yuksak usimliklar. (4 soat) Reja

7. Reproduktiv organlarning paydo bo’lishi:
Reproduktiv (generativ) organlar jinsiy ko’payish vazifasini bajaradi. Reproduktiv organlar evolyusion taraqiyotdan turli xil pog’onalarida faqat ko’payish organi vazifasini bajargan. Aksaryat hollarda bir hujayralilardan bu organi faqat jinsiy ko’payish vazifasini o’taydi. Reproduktiv organlarda jinsiy jarayon mavjud bo’lgan barcha o’simliklarda hosil bo’lavermaydi. Xususan konyugat va diatom suv o’tlari hamda bazidiyoli zamburug’;larda retroduktiv organlar yuq. Jinsiy ko’payishda ularning vegetativ hujayralaridan protoplasti qo’shiladi. Ular ko’pincha gallanib, sporalar orqali ko’payadi.
Organizmni jinsiy ko’payishi uchun xizmat qiluvchi organlarga generative yoki reproduktiv organlar deyiladi. Yuksak o’simliklarning ko’payish organi gul deb ataladi. Gul deganda changchi va urug’chi tushuniladi.
Poleobotanika ma’lumotlariga ko’ra, gulning qazilma qoldiqlari mezazoy erasidan yura davridagi qatlamlaridan topilgan. Gulning paydo bo’lishi haqida ham aniq va ko’pchilik tamonidan isbot qilingan gipotezaga ega emasmiz. Gulning kelib chiqishi to’g’risida strobilyar va Evant nazariyalari mavjud.
Strobilyar nazariyasiga ko’ra, gul ninabargli o’simliklar qubbasini o’zgarishi natijasida vujudga kelgan deb qaraladi. Evant nazariyasiga ko’ra esa gul metamorfozlashgan (shakli o’zgargan) novda hisoblanadi. Ko’proq Evant nazariyasiga tayaniladi.