12-mavzu. Turizm tadqiqoti. Reja. Tadqiqot turi

Mustahkamlashish. Mustahkamlashish bosqichi o’z ichiga tashrif buyuruvchi darajasida va boshqa turizm bilan aloqador faoliyatda ham tushishni o’z ichiga oladi, ammo faoliyatning umumiy hajmi o’sishda davom yetadi. 12 oy davomidagi tashrif buyuruvchi soni odatda mahalliy aholi sonidan ham ortib ketadi. O’ta ketgan muhimlik bu jarayonda namoyon bo’ladi, yuqori darajali turizm mahsuloti yomonlashuvi kelib chiqadi va bu yesa o’z o’rnida turist va rezident munosabatini ham o’zgartiradi.

Mustahkamlashish davrida, olamon bilan to’la, yuqori zichlikdagi tuman paydo bo’la boshlaydi. Qisqa muddat ichida hudud ulkan tur paket, katta kichik mehmonxona zanjiri, golf maydoni bilan ta’minlandi. Manzilgoh katta miqiyosda globallashgan turizm sistemasiga birlashadi va hudud iqtisodiyotining ko’p qismi turizm faoliyatiga to’gri keladi. Attraksion tashkillashtirilib, umumiy tabiatning maxsus xordiq chiqarish bo’limiga aylantiriladi. Fasllilik manzilgoh iqtisodiyotiga ta’sir qiluvchi asosiy omil sifatida rivojlanadi, mehmonxona va restoran yegai keskin o’zgarish qayta rivojlanishga qiziqish yo’qligi sabab hududdan va qulaylikda kechish kuzatiladi. Buning ko’p qismi boshqa joyda yaxshiroq joyni qidirish uchun ketib qolgan transmilliy kompaniya hissasiga to’g’ri keladi.

Mustahkamlashish bosqichida mahalliy ishtimoiy siljish sodir bo’lish yehtimoli mavjud bo’ladi, bunga sabab qilib asosan rezidentning turistga nisbatan unchalik ijobiy bo’lmagan munosabati, uga ye’tibor bermay qo’yishi va udan charchab hududdan ommaviy ko’chib ketish ko’rsatiladi. Ba’zi turist muammo kelib chiqishining asosiy sababi hududda turizm tufayli deb hisoblashni boshlashadi. Mahalliy aholi va mahalliy mahsulot bilan salbiy to’qnashuv davom yetar yekan, bu o’z o’rnida hududning tabiiy reklamasini pasaytiradi (odamning do’stiga so’zlab berishi) va bu tashrif buyuruvchi soniga salbiy ta’sir o’tkazadi.

Rivojlanishida ma’lum nuqtada mustahkamlashish kabi tajriba va jarayonga yega bo’lgan maskan sifatida Gold Koast ning Surfers Paradise tumani, Ispan va Fransuz daryoi bo’ylab turizm shaxari, Florida va Bagama, Wanikiki va Honolulu keltirilishi mumkin.

Barqarorlik. Barqarorlik bosqichida tashrif buyuruvchining yuqori soni, turar joy sig’imi kabi umumqulaylikning yuqori darajasiga yerishiladi. Keradigan ortiqcha si’gim bilan bog’liq muammo doimiyga aylanadi, bu yesa doimiy chegirma berish, mahsulot sifatining tushishi va oxir oqibat inqirozga olib keladi. Bunga sabab qilib sektorda yuqori narx talabini keltirish mumkin. Bu qiyin muammoni yechishning yo’lidan biri bu mexmonhona turidagi turar joyni o’ziga xizmat ko’rsatish maskaniga aylantirishdir. Ta’sir ko’rsatilgan maskan keyinchalik ham yuqori profilga yega bo’lishi mumkin, lekin bu tashrif buyurish soniga aloqasi bo’lmaydi chunki maskan modadan qolgan yoki ko’ngil tormaydigan maskanga aylangan bo’ladi. Ko’rsatkichli barqarorlik, tashrif buyuruvchi botiq holati barqarorligidan tashqari, fiziologik asosga ko’ra tashrif buyuradigan tashrif buyuruvchi asosida bo’ladi. Nofaol maskan salbiy tabiiy reklama yoki salbiy media bilan qoplash natijasida turistni jalb qilish xususiyatini yo’qotib boradi. Hattoki shunday holat ham bo’lishi mumkinki doimiy keluvchi sohta sodiqllik tufayli tashrif buyurishda davom yetadi.

Barqarorlik turi dinamikasi Riveria qismida, Ispaniya Kosta Bravasida va florida va Karib ning bazi qismida aniqlangan. Ba’zi joyning qishloq tabiati shaxar sharoitidan farq qiluvchi turli xil strukturadagi xarakteristikani taqdim yetadi.