12-mavzu. Turizm tadqiqoti. Reja. Tadqiqot turi

Johillik asri va O’rta asr. Eramizning 5 asri davomida Rim Imperiyasining inqirozi va halokati Rim erasi mobaynida turizm taraqqiyotiga sabab bo’lgan shart-sharoitga salbiy ta’sir ko’rsatdi. Sayohat infrastrukturasi yomonlashdi, zodagon sinfi va shahar hududi qicqarib ketdi va rimlikning nisbatan xavfsiz hamda ochiq Yevropasi noqonuniy chegaraga ega kichik yarimdavlat va varvar qabilai hukmronligi bilan almashdi. Bu davrning (eramizning 500-1000 yili) - Johillik asri deb atalishi ham o’zini oqlaydi. Bu muddatda Yevropaning tashqi olamdan ajralib qolishi dunyo xaritaida ham o’z aksini topgan, o’z navbatida kartografik tasvirda ham diniy qarashning ta’sirida (masalan, xaritada Quddus Yevropaning markazida joylashgan) yuzaga kelgan chalkashlik mavjud xaritaning sayohatchi uchun amaliy ahamiyatini pasaytirib yubordi. Ayrim hududda yashashi taxmin qilingan g’alati mavjudotga duch kelish xavfi sayohatga chiqmoqchi bo’lganni o’z fikridan qaytishiga sabab bo’ edi (3.2-rasmga qarang).

Avstraliya turizmi, eng oliy marketing organi ta’til olishga undash uchun uzoq muddatli Ta’tilsiz hayot yo’q dasturini (www.noleavenolife.com) taqdim etdi. Asosan tadbirkorlikka yo’naltirilgan bu dastur ta’til kuni bo’yicha zahiraga ega xodim (odatda har 4 xodimning biri)ni aniqlash, uning ta’tilga chiqmasligi sababini topish, tushunish va to’plangan ta’tildan foydalanishga undash (majburlamagan holda) va ta’tildan munosib foydalanish madaniyatini yaratishda yordam beradigan tarmoqqa asoslangan vosita bilan ta’minlaydi. Qisqa muddatli ta’til imkoni yaratiladi, buning sababi nafaqat ish joyida ijobiy kayfiyatni ko’tarish, balki ichki turizmni rivojlantirishdir. (Beeton 2012)ning fikricha, ushbu marketing dasturi Avstraliya ichki turizmini rivojlantiruvchi “tortish” omilidan ko’ra “oldinga itarish” omiliga asoslanib, katta imkoniyatga ega. Ta’tilga chiqmaslikning odatiy sababiga, jumladan, boshqa uchun ko’proq ishlash bo’lib, ichki xizmat madaniyatiga mos emas. Ta’til olmaslikning shaxsiy sababiga lavozimda ko’tarilishga ta’til to’sqinlik qilishi ham keltirilgan.

Demografik omil. Taraqqiyot jarayonining eng so’nggi bosqichi (ya’ni uchinchi va to’rtinchi bosqich) demografik o’zgarish bilan bog’liq bo’lib, udan kamida to’rttasi turizmga bog’liq faoliyatni rivojlantiruvchi aholi farovonligi oshishiga sabab bo’ladi.