12-mavzu: Shahar va qishloq aholi manzilgohlari. Urbanizatsiya jarayoni va uning o’ziga xos xususiyatlari Reja

5.    Urbanizatsiya  jarayonining  rivojlanish  xususiyatlari.

  Urbanizatsiya  jarayoni  3  ta 

asosiy bosqichdan o‟tib rivojlanib boradi.  

I. 

SHakllanayotgan urbanizatsiya

 bosqichida shahar aholisining ulushi ½ dan past bo‟lib, 

yangi shaharlar vujudga keladi, ayrim qishloq joylar shahar manzilgohlari toifasiga o‟tib ketadi. 

Ayniqsa  yirik  shaharlar  tez  o‟sishni  boshlaydilar.  Bunda  eng  yirik,  odatda  poytaxt  yoki  port 

shahar  boshqalarga  nisbatan  ancha  ilgarilab  ketadi.  Eng  yirik  shaharlarning  o‟sishi  ayrim 

hollarda 

“soxta”  urbanizatsiya

  tarzida,  ya‟ni  shahar  chekkalarida  qishloqdan  kelgan 

qambag‟allarning  xarobalari  zichlashib  borishi  ko‟rinishida  kechadi  (rasm).  Hozirda  Osiyo  va 

Afrikaning  rivojlanayotgan  mamlakatlarining  ko‟pchiligi  urbanizatsiyaning  ana  shu  bosqichini 

kechirmoqdalar. 

II. 

Rivojlangan  urbanizatsiya

  bosqichi  “millioner”-shaharlarning  yuqori  sur‟atlar  bilan 

o‟sishlari hamda yirik shaharlar atrofida aglomeratsiyalarning (