12-Mavzu. Fitopreparatlar

12-Mavzu. FITOPREPARATLAR

1.Klavliy Galen fitopreparatlarni o’simliklardan nima yordamida ajratib olgan?
A)barcha javoblar to’g’ri
B) vino, o’simlik moylari
C)asal
D)yog’lar
2. Tinchlantiruvchi, o’ziga ishonch va
jasoratni oshiruvchi vosita sifatida archa mevalaridan nastoyka olgan olim kim?
A) Fransisk Silvius B) Paratsels C) Klavdiy Galen D) Abu Ali ibn Sino
3. Qalampir yalpiz nastoykasi nima maqsadda ishlatilinadi?
A) ishtaxa ochuvchi, ovqat xazm bo’lish jarayonini yaxshilovchi
B) tinchlantiruvchi,allergiyaga qarshi
C) yallig’lanishga qarshi, allergiyaga qarshi
D)yo’talga qarshi va immunitet ko’taradigan
4. Fitopreparatlar ishlab chiqarishda ishlatiladigan ajratuvchilarga qanday talablar
qo’yiladi?
A)barcha javoblar to’g’ri
B) ta‘sir etuvchi moddani yaxshi ajratib olish (diifuzion qobiliyati yuqori bo’lishi)
C) ta‘sir etuvchi modda va asbob uskunalarga salbiy ta‘sir etmasligi
D) zaxarli va oson alangalanuvchan bo’lmasligi, xidsiz, rangsiz, mazasiz va arzon
bo’lishi kerak
5. Nastoykalar kuchli ta‘sir etuvchi xom ashyolardan qanday nisbatda tayyorlanadi?
A)1:10 B)1:5 C)1:2 D)1:20
6. Ekstraktlar qanday xususiyatiga ko’ra tasniflanadi?
A)quyuq-suyqligiga B)tarkibiga C)flavanoid miqdoriga D)barcha javoblar to’g’ri
7. Digitoksin qaysi o’simlikdan olinadi?
A)Angishvonagul
B)gulxayri
C)ituzum
D)mavrak
8. Gulxayri o’simliginng er ustki qismidai olingan preparat bo’lib, tarkibida polisaxariddar bo’ladi. Ajratma sovuq usulda olinib, bug’latiladi. Spirt bilan cho’ktiriladi, quritiladi.Ushbu usulda qaysi preparat olinadi?
A)Mukaltin
B)Digoksin
C)Selanid
D)Rutin
9. Tukli angishvonagulning bargidan olinadi. Tabletka xolida 0,00025 g dan va
flakonda 0,05% li 10 ml, ampulada 0,02% li eritma xolida 1 ml dan chiqarilib, yurak-
qon tomiri xastaligida ishlatiladigan preparat qaysi?
A) Selanid
B)Digoksin
C) Mukaltin
D)Rutin
10.Fitopreparat olishda biofaol moddaning nechchi foizi ajratib olinadi?
A)50-60%
B)60-70%
C)70-80%
D)80-90%
11. Fitopreparat olishning texnologik jarayonida qanday holdagi karbonat angidriddan foydalaniladi?
A) suyultirilgan karbonat angidridi
B)gazsimon karbonat angidridi
C)muzsimon karbonat angidridi
D)karbonat angidrid ishlatilinmaydi
12. Fitopreparatlar ishlab chiqarishda ishlatiladigan ajratuvchilarga quyidagi talablar
qo'yiladi:1) ta‘sir etuvchi moddani yaxshi ajratib olish (diifuzion qobiliyati yuqori bo’lishi) 2) ta‘sir etuvchi modda va asbob uskunalarga salbiy ta‘sir etmasligi 3) zaxarli va oson alangalanuvchan bo’lmasligi, xidsiz, rangsiz, mazasiz va arzon
bo'lishi kerak.4) nisbatan past xaroratda oson uchuvchan, lekin turg’un bo’lishi kerak.
A)1,2,3,4
B)1,2,4
C)1,3,4
D)1,4
13. X DF da nastoykalar bo’yicha nechta modda keltirilgan. Undan tashqari, vaqtincha farmakopeya moddalari bo’yicha qanchadan ortiq nastoyka ishlab chiqariladi?
A)10;50
B)10;100
C)10;200
D)10;500
14. Ekstraktiv moddalar nima sifatida ishlatilinadi?
A)yumshatuvchi dori
B)qotiruvchi dori
C)surgi dori
D)og’riqqa qarshi
15. Suyuq ekstraktlar — konsentrlangan ajratmalar bo’lib,qancha namlik saqlashi kerak?
A)50%dan ko’p
B)50%dan kam
C)30%dan ko’p
D)30%dan kam

16. Sanoatda moyli ekstraktlar tayyorlashda qanday usullardan foydalaniladi?

A) matseratsiya, reperkolyasiya
B)matseratsiya,dekantatsiya
C)bug’latish,reperkolyasiya
D)barcha javoblar to’g’ri
17. Ekstraktlar deb nimaga aytiladi?
A) O’simlik xomashyosidan biologik faol moddalari suv, spirt, efir yoki boshqa ajratuvchilar yordamida ajratib olingan va ajratuvchisi qisman, ba‘zan butunlay bug’latilgan ajratmalarga aytiladi.
B) O’simlik xom ashyosidan biologik faol moddalari suv, yordamida ajratib olingan va ajratuvchisi qisman, ba‘zan butunlay bug’latilgan ajratmalarga aytiladi
C) Tiniq, spirtli, spirt-suvli ajratmalar bo’lib, dorivor o’simlik va hayvon organlari xomashyosidan qizdirmasdan tayyorlanadigan dori shakli.
D) Hayvon xom ashyosidan biologik faol moddalari suv, spirt, efir yoki boshqa ajratuvchilar yordamida ajratib olingan
18. Ajratuvshi sifatida tog‘jambuli suyuq ekstraktini olishda nima ishlatiladi?
A) Glitserin saqlagan 30% li spirt
B) 70% li spirt
C) Ammiak saqlagan 95% li spirt
D) 90% li spirt
19. Suyuq ekstraktlar ta‘rifi ko’rsating.
A) Suyuq estraktlar spirt suvli ajratmalar bo‘lib, 1:1 nisbatda tayyorlanadi
B) Suyuq estraktlar spirtli ajratmalar bo‘lib, 1:3 nisbatda tayyorlanadi
C) Suyuq estraktlar spirt suvli ajratmalar bo‘lib, 1:5 nisbatda tayyorlanadi
D) Suyuq estraktlar suvli ajratmalar bo‘lib, 1:2 nisbatda tayyorlanadi
20. Ular konsentrlangan ajratmalar bo’lib, 50% dan ko’p namlik saqlaydi, ajratuvchi sifatida har xil quvvatdagi etil spirti ishlatiladi. Bu qanday dori shakli?
A) Suyuq ekstraktlar
B) Quyuq ekstraktlar
C) Quruq ekstraktlar
D) Xushbo‘y suvlar
21. Ular o’ta qovushqoq bo’lib, idishdan to’kilmaydigan, asalsimon cho’ziladigan massa bo’lib, 25% gacha namlik saqlaydi, ular 3:1, 4:1, 5:1, 6:1) nisbatlarda tayyorlanadi. Bu qanday dori shakli?
A) Quyuq ekstraktlar
B) Xushbo‘y suvlar
C) Quruq ekstraktlar
D)Suyuq ekstraktlar
22. Qanday usullarda nastoykalar olinadi?
A) Matseratsiya, kasrli matseratsiya, matseratsiya tsirkulyatsiya, girdob va perkolyatsiya, VNIIF, markazdan qoshma kush, ultratovush usullari
B) Cho’ktirish, kasrli matseratsiya, matseratsiya tsirkulyatsiya, girdob va perkolyatsiya, VNIIF, markazdan qoshma kush, ultratovush usullari
C) VNIIF, reperkolyats iya, matseratsiya va ultratovush usullari
D) Bug’latish, reperkolyatsiya, VNIIF, markazdan koshmakush, ultratovush usullari
23. Nastoyka dori shakllarida aniqlanadigan son ko‘rsatkishlari keltirilgan qatorni ko‗rsating? 1) spirt quvvati yoki zishligi, 2) quruq qoldiq, 3)qatiqligi, 4) sochiluvchan zichligi 5) og‘ir metal tuzlari miqdori
A)1,2,5
B)1,2,3
C)2,3,5
D)3,4,5
24. Nastoyka tarkibidagi og’ir metall tuzlari necha foizdan oshmasligi kerak?
A)0.001%
B)0.1%
C)0.003%
D)0.01%
25. Nastoykalarni olishdagi texnologik bosqishlar ketma-ketligi to’g’ri ko’rsatilgan qatorni ko’rsating? 1) qadoqlash, 2) baholash, 3) yot moddalardan tozalash, 4) ajratma olish, 5) xom ashyo va ajratuvshini tayyorlash
A) 5, 4,3, 2, 1
B) 1, 2, 3, 5, 4
C) 5, 4, 1, 2, 3
D) 1, 2, 5, 4, 3
26. Bu tiniq, spirtli, spirt-suvli ajratmalar bo’lib, dorivor o’simlik va hayvon organlari xom ashyosidan qizdirmasdan kuchli ta‘sir etuvchi xom ashyolardan 1:10, qolganlaridan esa 1:5 (og’irlik-hajm) nisbatda tayyorlanadigan dori shakli. Bu qanday dori shakli?
A) Nastoykalar
B)Farmatsevtik eritma
C)kukunlar
D)Infuzion eritma
27. Quruq ekstrakt konsentratlar tayyorlashda qanday erituvchi ishlatganda yuqori samara beradi?
A)past quvvatli spirt
B)yuqori konsentratsiyali spirt
C)suv-glitserin
D)efir-spirt
28. Quruq konsentratlar ishlab chiqarishda yirik gulxayri ildizi olinsa 50ml spirt qo’shiladi, maydalangan gulxayri ildizi olinsa qancha miqdorda spirt qo’shish kerak?
A)500ml
B)100ml
C)1000ml
D)300ml
29. Marvaridgul o'simligining preparati qaysi va o'simlikning qaysi oragnida olinadi?
A) Korglikon,bargidan
B) Korglikon,ildizidan
C) Korglikon,gulidan
D) Korglikon,urug’idan
30. Plantaglyusid. Xarkovdagi dorilar kimyosi va texnologiyasi ilmiy-tekshirish oliygoxi tomonidan taklif qilingan bo’lib, katta zubturum o’simligining bargidan olingan polisaxaridlar yig’indisini saqlovchi preparat qaysi preparat turiga kiradi?
A) Shilimshiq moddali preparatlar
B) Alkaloidli preparatlar
C) Yakka xolda ajratib olingan fitopreparatlar
D) Novogalen preparatlar