12-машғулот

Ekspert varag`i №2
Umumlashtirish jarayonining kechishiga doir.
Talabalarga uch variantda har biri ikki qatordan bo’lgan so’zlar berilib, qatordagi ortiqcha so’zni o’chirish tajribasini III bandida va qolgan so’zlarning umumiy tomonlari nimada degan savolga javob berish talab qilinadi.
I. a) it, mol, mushuk, qo’y (uy hayvonlari).
b) ot, mol, kiyik, echki (tuyoqlilar).
II. a) futbol, xokkey, qo’l to’pi, suv to’pi (hammasida darvozabon bo’ladi).
b) futbol, xokkey, qo’l to’pi, basketbol (hammasida komanda o’ynaydi).
III. a) Enisey, Ob, Lena, Pechora, Indigirka (qolgan geografik nomlar Osiyo qit`asiga kiradi).
b) Enisey, Ob, Pechora, Lena, Don (chunki qolgan daryolar SHimolga oqadi).
Topshiriqni eksperimentator quyidagi savollarga javob olish bilan yakunlaydi.
1. Fikr yuritish operatsiyalari qaysilar? 2. Aql sifatlarini sanab bering. 3. To’g`pi umumlashtirishga erishishda qanday fikr operatsiyalari qatnashadi?

Ekspert varag`i №3 Fikriy masalalarni echishda tasavvurning roli. 1. Kitob javoniga ikki tomlik asarlar to’plami qo’yilgan. Birinchi tom 300 sahifalik, ikkinchisi esa 200 sahifalik. Javonda kitob qurti paydo bo’lib kitoblarni birinchi tomining birinchi sahifasidan ikkinchi tomining oxirgi sahifasigacha kemirib tashladi. Kitob qurti kitoblarning necha sahifasini kemirgan? 2. A shahardan B shahargacha 120 km. A shahardan chiqqan poezd soatiga 30 km tezlik bilan B. shahari tomon yura boshladi. SHu vaqtda B shahardan chiqqan kapalak soatiga 60 km tezlik bilan A shahari tomon uchib kela boshladi. Kapalak B shahardan chiqib A shahari tomon uchar ekan, A shaharidan chiqqan poezd bilan uchrashib B shahari tomon uchib ketar va yana B shaharidan chiqib poezdgacha uchib kelar va B shahari tomon uchib qaytar edi.