12-ma‘ruza. Texnologiklik haqida tushuncha Reja: Texnologikni sifat ko‘rsatkichlari

---

12-ma‘ruza. Texnologiklik haqida tushuncha 
 
Reja: 
 
1. Texnologikni sifat ko‘rsatkichlari.
2. Texnologiklikning sonli ko‘rsatkichlari.
3. Detalni umumiy texnologiklik darajasini hisoblash.
Tayanch so’zlar: mahsulot, texnologiklik, niunumdorlik, gijarayon, ishlab 
chiqarish, texnik, imkoniyat, texnika, konstruksiyasi, ishlatish, xizmat ko‘rsatish, 
ta’mirlash, tahlil, nazorat, mexanizatsiyalash, unifikatsiyalangan.
 
1. Texnologikni sifat ko‘rsatkichlari 
Texnologiklik - mahsulotni ishlab chiqarish, ishlatish, xizmat ko‘rsatish va 
ta’mirlash qo‘layligini tavsiflovchi ko‘rsatgichdir. Texnologiklik maxsulotni 
konstruksiyasini ishlab chiqarishda shakllanadi va standartlash hamda 
unifikatsiyalashga asoslanadi. 
Texnologiklikni yagona o‘lchov birligi yo‘q. Masalan, ishlab chiqarishda 
texnologiklikni maxsulot tannarxi va sarf xarajatlari belgilab beradi.
Odatda zamonaviy qo‘rilmalarni eski namunalarga nisbatdan texnologikligi 
yuqori bo‘ladi. Ularni ishlab chiqarish va ishlatishdagi sarf xarajatlar kichik, ishlab 
chiqarish jarayonlarning unumdorligi yuqori bo‘ladi. 
 
12.1-rasm. Ishlov beriladigan va ishlov berilmaydigan yuzalar bitta tekislikda yotmasligi 
kerak 
 
Yangi avlod texnikaning imkoniyatlari eskilarga nisbatdan ancha keng, 
hamda texnologikligi yuqori bo‘ladi. Texnologikligi yuqori maxsulotlar eskirgan 
muxsulotlarni siqib chiqaradi. Ba’zan texnik ko‘rsatkichlari bir xil bo‘lishiga 

---

qaramay yangi maxsulotning texnologikligi yuqori bo‘lgani uchun, u eskini siqib 
chiqaradi
. 
 
12.2-rasm. Ishlov beriladigan yuzalar bitta tekislikda yotishi kerak