12 kirish dissertatsiya mavzusining asoslanishi va uning dolzarbligi

4. Chizma geometriya va chizmachilik fanlarining amaliy ahamiyatini 
ko„rsatib berish. 
Har qanday fan bevosita insoniyat sivilizatsiyasi bilan bog„liq. 
Ya‟ni, fan va uning har bir mavzusi turmush va texnika taraqqiyotiga, insoniyat 

---

42 
ma‟naviyatiga ta‟siri katta bo„lib, u ilmiy asosga ega. Shuning uchun o„qituvchi 
fan doirasida o„qitiladigan har bir mavzuning texnika va turmushga bog„liq 
jihatlarini aniq amaliy misollarda ko„rsatib berish lozim. Masalan, egri chiziq va 
sirtlarga oid mavzularni o„qitayotganda, ularning qurilishdagi, loyihalash 
ishlaridagi o„rni va amaliy ahamiyatini aniq misollarda ko„rsatib berish kerak. 
Yoki geometrik shakllarning perspektivasini qurishda uning rasm chizishdagi 
amaliy ahamiyatini amaliy misollarda ko„rsatib berish lozim. 
5. O„quvchi va talabalarda ijodkorlikni, loyihalash va konstruktorlik 
qobiliyatlarini shakllantirish va uni rivojlantirish.
Ya‟ni o„quvchi va talabani 
insoniyat sivilizatsiyasiga hissa qo„shishga yo„naltirish. Dastlab, umumiy o„rta 
ta‟lim maktablarida loyihalash elementlarini o„quvchilarga o„rgatish va ularni ijod 
qilishga yo„naltirish lozim. Keyin kasb hunar kollejlarida o„quvchilarni bevosita 
o„zi tanlagan hunar doirasidagi ijodiy ishlarga jalb qilish, ularga texnika 
vositalarini takomillashtirishga qaratilgan ijodiy masalalar berish va albatta 
natijasini tekshirish kerak bo„ladi. So„ngra oliy ta‟limda talabalarni subyektiv va 
obyektiv yangilik yaratishga qiziqtirish va unga mos vazifa variantlarini ishlab 
chiqish lozim. 
6. Muhandislik grafikasi fanlaridan texnikaga oid oliy ta‟lim 
muassasalariga pedagog kadrlar tayyorlashni takomillashtirish.
Hozirgi kunda 
texnika oliy o„quv yurtlarida chizma geometriya va muhandislik grafikasi fanlari 
1-2-kurslarga bir yoki ikki semestr o„rtacha 80-100 soat hajmda o„qitiladi. O„z 
mutaxassisligining magistratura bosqichini bitirgan ba‟zi magistrlarga muhandislik 
grafikasi fanlraridan texnika OTMlarida dars berish huquqi berilmoqda. Ammo 80-
100 soat o„qigan insonning bu fanlardan OTMda dars berishi bizningcha mumkin 
emas. Bu yerda ayb yoki muammo magistrda ham emas. Muammo 5A110802-
Muhandislik grafikasi va dizayn nazariyasi mutaxasisligiga hujjat qabul qilishda 
cheklovlarning mavjudligidadir. 
Bugunlik kunda respublikamizda 5A110802-Muhandislik grafikasi va dizayn 
nazariyasi mutaxasisligidan pedagog kadrlar OTMlari uchun tayyorlanmoqda. 

---

43 
Biroq bu mutaxassislikka texnika oliy o„quv yurtini bitirgan bakalavrlar o„qishga 
hujjat topshira olmaydi. Bu katta muammo hisoblanadi. Bizningcha texnika oliy 
o„quv yurtida muhandislik grafikasi fanidan a‟lo baholarga o„qigan bakalavrlarga 
5A110802-Muhandislik grafikasi va dizayn nazariyasi mutaxasisligida o„qish 
uchun hujjat topshirishga ruxsat berilishi lozim. Shunda qabul konkrusi ham katta 
bo„ladi, qabul kvotalari ko„paytiriladi va asosiysi sifatli kadrlar tayyorlanadi 
hamda texnika OTMlariga raqobatdosh kadrlar yetkazib beriladi. 
Chizma geometriya va chizmachilik fanlarini o„qitishda , sifatli mutaxassislar 
tayyorlashda yuqorida ko„rsatib o„tilgan kamchilik va muammolarni bartaraf etish 
yo„llari ishlab chiqilishi hamda u hayotga tatbiq etilishi kerak. Bu albatta 
mamlakatimizda 
ta‟lim 
sohasini 
rivojlanishiga, 
raqobatdosh 
kadrlarni 
tayyorlanishiga xizmat qiladi. 
1.