|
Tarix fan sifatida, fan sifatida, uni o'rganishning maqsadi va tamoyillari.
Xalqlar va davlatlar hayoti, shaxslar faoliyati, xalqaro munosabatlar bilan bog'liq bo'lgan inson hayotida.
Rossiya tarixi kursining mavzusi - qadimgi davrdan hozirgi kungacha bo'lgan rus tarixiy jarayoni.
Vatanning tiklanishida iqtisodiy omillar bilan bir qatorda jamiyatning intellektual salohiyati ham muhim o‘rin tutadi va bu ma’lum darajada oliy ta’limga, undagi gumanitar fanlarning o‘rni va ahamiyatiga bog‘liqdir. Tarixni o'rganish jarayonida shaxs tarixiy ongni rivojlantiradi, uning mazmuni bir qator elementlarni o'z ichiga oladi:
1. Tarix faktlarini bilish;
2. Voqelikni barcha uch vaqt o'lchovlarida ko'rib chiqish qobiliyati: o'tmishda, hozirda, kelajakda;
3. Umumlashtirilgan tarixiy tajriba va undan kelib chiqadigan tarix saboqlari;
4. Ijtimoiy jarayonlarni o'rganishga asoslangan ijtimoiy prognozlash.
Tarix funktsiyalari... Tarix an’anaviy ravishda insonparvarlik ta’limining asosi, odamlarning o‘z-o‘zini anglashining shakllanishining eng muhim omili bo‘lib kelgan. U ko'pincha fan olamidan tashqariga chiqadigan bir qator funktsiyalarni bajaradi. Bularga quyidagilar kiradi:
– tavsiflovchi (hikoya) funksiyasi , bu nima sodir bo'layotganini aniqlash va ma'lumotni birlamchi tizimlashtirishga to'g'ri keladi;
– kognitiv (kognitiv, tushuntirish) funktsiyasi , uning mohiyati tarixiy jarayon va hodisalarni tushunish va tushuntirishdan iborat;
– bashorat qilish funktsiyasi (kelajakni bashorat qilish) va amaliy-tavsiyaviy (amaliy-siyosiy) funksiya ... Ikkalasi ham yaqin va uzoq kelajakda insoniyat jamiyatlari hayotini yaxshilash uchun o'tmishdagi saboqlardan foydalanishni o'z ichiga oladi;
– tarbiyaviy (madaniy-mafkuraviy) funksiyasi, ijtimoiy xotira funksiyasi .
2.Rossiya rivojlanishining tabiiy-iqlim, geosiyosiy va boshqa omillari va ularning rus tarixiga ta'siri.
Fizik-geografik nuqtai nazardan, bizning Vatanimiz murakkab kompleksdir. Mamlakat dunyoning ikki qismi - Yevropaning sharqiy qismi va Osiyoning shimoliy hududlarini egallaydi. Relyefning o'ziga xos xususiyati g'arb va shimoli-g'arbda tekisliklar, janub va sharqda tog'larning ustunligidir.
Mamlakat hududining xususiyatlarini belgilovchi muhim geografik omil dengizlar, ko'llar va boshqa suv havzalari hisoblanadi. Suv tizimlari erning iqtisodiy rivojlanishiga, iqtisodiy va siyosiy aloqalarga yordam berishi yoki unga qarshi turishi mumkin edi, bir qator hollarda muayyan hududlarning tarixiy taqdirida muhim rol o'ynadi. Rossiya keng, kam aholi yashaydigan hudud bo'lib, Rossiya chegarasi tabiiy to'siqlar bilan himoyalangan. Shuningdek, u dengizlardan ajratilganligi, zich daryo tarmog'i, Yevropa va Osiyo o'rtasidagi oraliq joylashuvi bilan ajralib turadi.Tuproqlarning xilma-xilligi insonning xo'jalik faoliyatiga ta'sir ko'rsatdi va ta'sir qiladi.Rossiya davlatchiligining paydo bo'lishi va shakllanishi Sharqiy hududlarda sodir bo'lgan. Yevropa (yoki rus) tekisligi. Uning xarakterli xususiyatlari - monoton yuzalar, qirg'oq chizig'ining qiyosiy qisqaligi va tog'lar va tog 'tizmalari ko'rinishidagi ichki tabiiy chegaralarning yo'qligi.Uzoq qish va qisqa yoz Rossiya uchun har doim xarakterli bo'lib kelgan, buning natijasida umumiy ortiqcha mahsulot past edi. Bu esa krepostnoylik, despotik hokimiyatning paydo bo'lishiga olib keldi.Dehqon xo'jaligining asosiy xususiyatlari pirovardida rus milliy xarakterida o'chmas iz qoldirdi, "podrayskaya zemlya" ga ishtiyoq, favqulodda mehr-oqibat, kollektivizm, yordam berishga tayyorlik, to. fidoyilik va boshqalar.
3.Slavyanlarning Evropaga ko'chirilishi. Qadimgi Sharqiy slavyanlar.
Slavyanlarning ajdodlari - protoslavlar miloddan avvalgi IV-III ming yilliklarda Yevropadan Hindistongacha cho'zilgan Yevropa qit'asining keng hududlarida istiqomat qilgan hind-evropa xalqlari oilasiga mansub edi.
Miloddan avvalgi 1-ming yillikning 2-yarmida qadimgi slavyanlar Gʻarbda Elba va Oderdan to Sharqda Yuqori Dnepr va Oʻrta Dneprgacha boʻlgan yerlarni oʻrnashgan. Birgalikda yashash davrida slavyan qabilalari bir xil proto-slavyan tilida gaplashdilar. Biroq, ular o'rnashgani sayin, ular o'zlaridan tobora uzoqlasha boshladilar, bu ayniqsa til va madaniyatda namoyon bo'ldi.
Biroz vaqt o'tgach, slavyanlar oilasi uchta zamonaviy xalqlar - G'arbiy slavyanlar (polyaklar, chexlar, slovaklar), janubiy slavyanlar (bolgarlar, xorvatlar, serblar, slovenlar, makedonlar, bosniyaliklar, chernogoriyaliklar), sharqiy xalqlar uchun asos bo'lib xizmat qilgan uchta tarmoqqa bo'lingan. Slavlar (ruslar, belaruslar, ukrainlar).
Sharqiy slavyanlarning antik davrda ko'chirilishi
6—9-asrlarda sharqiy slavyanlar sharqdan gʻarbga, Donning yuqori qismidan va Oʻrta Okadan Karpatgacha, janubdan shimolga, Oʻrta Dneprdan Neva va Ladoga koʻligacha choʻzilgan hududda joylashdilar. Sharqiy slavyan qabilalarining asosiy kasbi dehqonchilik edi.
Sharqiy Evropa tekisligi bo'ylab slavyan qabilalarini joylashtirish jarayonida ular ibtidoiy jamoa tuzumining asta-sekin parchalanishiga ega. “O‘tgan yillar ertagi”da aytilganidek, alohida qabilalar qabila ittifoqlari yoki hukmronliklarida eng kuchli bir qabila atrofida birlashgan. Yilnomalarda o'ndan ortiq bunday uyushmalar va ularning yashash joylari qayd etilgan. Sharqiy qabila ittifoqlariga qabila zodagonlaridan boʻlgan knyazlar boshchilik qilgan. Ayniqsa, qabila uchun muhim qarorlar umumiy yig'ilishlarda - veche yig'ilishlarida qabul qilingan.
Tarixchilarning fikriga ko'ra, eng ta'sirlisi Dneprning o'rta oqimi hududida yashovchi o'tloqlarni birlashtirish edi. Qadimgi yilnomalarga ko'ra, o'tloqlar o'lkasi "Rus" deb nomlangan. Qadimgi Rossiya davlatining o'zagi hisoblanadi.
Slavyan erlarini bir butunga yig'ish jarayoni shimoldan janubga ikki markaz atrofida sodir bo'ldi: shimoli-g'arbda - Novgorod, janubda - Kiev. Natijada Novgorod-Kiyev Rusi tashkil topdi. Shartli ravishda, bu birlashish sanasi Oleg hukmronligi hisoblanadi - 882. Kiev poytaxt deb atalganiga qaramay, ikki markaz aslida kelajakda saqlanib qolgan.Ular zamonaviy chuvashlarning, qisman tatarlarning ajdodlari hisoblanadi. , Mari, Udmurts.
Do'stlaringiz bilan baham: |
