12-amaliy mashg’ulot. Savollar

3. O`pka darvozasidan o`tgan asosiy bronx, o`pka ichida uning bo`laklari soniga mos ravishda bo`linadi. Bo`lak bronxlari - bronchus lobares o`ng o`pkada 3 ta, chap o`pkada 2 ta bo`ladi.
Bo`lak bronxlarining bo`linishi natijasida o`pkaning segment deb ataladigan qismiga to`g`ri keladigan segmentar bronxlar - bronchus segmentales hosil bo`ladi.
I. O`ng o`pkaning yuqori bo`lagi bronx branchus loboris superior dexter segmentlarining bronxlari:
1) bronchus segmentalis apicalis (B-I) – yuqori bo`lak uchidagi segment bronxi;
2) bronchus segmentalis posterior (B-II) – yuqori bo`lakning orqa segment bronxi;
3) bronchus segmentalis anterior (B-III) – yuqori bo`lakning oldingi segment bronxi;
II. O`ng o`pka o`rta bo`lagi bronxi – bronchus lobaris medius ning segmentar bronxlari:
1) bronchus segmentalis lateralis (B-IV ) – o`rta bo`lakning lateral segment bronxi;
2) bronchus segmentalis medialis (B-V) – o`rta bo`lakning medial segment bronxi;
III. O`ng o`pkaning pastki bo`lagi bronxi – bronchus lobaris inferior dextra ning segmentlar bronxlari:
1) bronchus segmentalis superior (B-VI) – pastki bo`lakning ustki segmentining bronxi;
2) bronchus segmentalis basalis media (B-VII) – pastki bo`lak asosining medial segment bronxi;
3) bronchus segmentalis basalis anterior (B-VIII) – pastki bo`lak asosining oldingi segment bronxi;
4) bronchus segmentalis basalis lateralis (B-IX) – pastki bo`lak asosining lateral segmenti bronxi;
5) broncus segmentalis basalis posterior (B-X) – pastki bo`lak asosining orqa segment bronxi;
IV. Bronchus lobaris superior sinistra – chap o`pkaning ustki bo`lak bronxi:
1) Bronchus segmentalis apicoposterior (BI+BII) – ustki bo`lak cho`qqisining va orqa sohasining segment bronxi;
2) Bronchus segmentalis anterior (B-III) – ustki bo`lakning oldingi segment bronxi;
3) Bronchus lingularis superior (B-IV) – ustki bo`lakning ustki tilchali segment bronxi;
4) Bronchus lingularis inferior (B-V) – ustki bo`lakning pastki tilchali segment bronxi;
V. Bronchus lobaris inferior sinister – chap o`pkaning pastki bo`lak bronxi:
1) Bronchus segmentalis superior (B-VI) – pastki bo`lakning yuqori segment bronxi;
2) Bronchus segmentalis basalis medialis (B-VII) – pastki bo`lak asosining medial segment bronxi;
3) Bronchus segmentalis basalis anterior (B-VIII) – pastki bo`lak asosining oldingi segment bronxi;
4) Bronchus segmentalis basalis lateralis (B-IX) – pastki bo`lak asosining lateral segment bronxi;
5) Bronchus segmentalis basalis posterior (B-X) – pastki bo`lak asosining orqa segment bronxi.
4. O`pka tashqi tarafdan, hamda ko`krak qafasi devorlari plevra deb nomlanadigan seroz parda bilan o`ralgan. Plevra ikki qismdan hosil bo`ladi: o`pkaning tashqi yuzasini o`rab olgan seroz parda - pleura visceralis deyilsa, ko`krak qafasining ichki yuzasi pleura parietalis bilan qoplangan bo`ladi. O`pkaning o`rab olgan visseral plevra - o`pka darvozasi sohasisida boylam - lig. pulmonale - vositasida diafragma yuzasidagi pariyetal plevraga davom etadi.
Visseral va pariyetal plevra tunica serosa va tela subserosa qavatlaridan iborat.
Pariyetal plevra bir butun seroz parda bo`lsada, uch qismga bo`linadi:
1) rleura costalis - qovurg`alarni ichki yuzasini qoplagan seroz parda;
2) rleura diaphragmatica - diafragmaning ko`krak qafasiga qaragan yuzasini o`rab turgan seroz parda;
3) rleura mediastinalis - to`sh suyagi ichki yuzasidan, umurtqa pog`anasining yon yuzasiga vertikal holatda tortilgan seroz parda.
Bu seroz parda oldingi sohada pleura costalis ga, pastda pleura diaphragmatica ga va o`pka darvozasi sohasida visseral plevraga davom etadi. Visseral va pariyetal seroz pardalar orasidagi manfiy bosimga ega bo`lgan bo`shliq - cavitas pleuralis deyiladi. Pariyetal plevra qismlari orasida ham bo`shliqlar bo`lib recessus pleuralis - plevra cho`ntaklari deyiladi. Har ikkala tarafdagi plevral bo`shliq sohasida, qovurg`a va diafragmani o`rab turgan seroz pardalar orasida recessus costodiaphragmaticus bo`ladi. Bu cho`ntaklar ko`krak qafasining pastki - yon sohasida joylashadi.
Faqat chap plevral bo`shliqda, yurak sohasida, pleura costalis va pleura mediastinalis pardalari orasidagi cho`ntak - recessus costomediastinalis deyiladi.