12-amaliy mashg’ulot: Ideal gazlarning issiqlik sig‘imlarini hisoblash. Issiqlik mashinalarining foydali ish koeffitsientlarini hisoblash. Adabiyotlar

5.186. Bir kilomol gaz adibatik siqilganda 146 kJ ish bajarilgan. Siqilganda gazning harorati qanchagacha ortgan?
5.187. Ikki atomli gazning hajmi ikki barobar kengaytirilganda gaz molekulalarining o’rtacha kvadratik tezligi necha marta kamayadi?
5.188. Normal sharoitda 10g kislorod 1,4·10^-3 m³ hajmgahca siqiladi. Kislorodning 1) izotermik, 2) adibatik siqilgandan keyingi bosimi va harorati topilsin. Bu hollarning har birida bajarilgan siqish ishi topilsin.
5.189 .40⁰C haroratda va 750 mm sim. ust. bosimda 28 g azot 13 l hajmgacha siqilgan. Azotning: 1) izotermik, 2) adiabati siqilgandan keyingi harorati va bosimi topilsin.
5.190. Agar ikki atomli gazning bosimi ikki baravar kamaysa, gaz molekulalari erkin yugurish yo’lining uzunligi necha marta ortadi? Quyidagi hollar qarab chiqilsin: 1) gaz izotermik kengayadi 2) gaz adiabatik kengayadi.
5.191. Biri bir atomli, boshqasi 2 atomli har xil gazlar bir xil haroratda bo’lib, bir xil hajmni egallaydi. Gazning hajmi ikki marta kamayguncha adibatik siqilgan. Gazning qaysi biri ko’proq isiydi va necha marta?
5.192. 30⁰C harorat va 1,5 atm bosimda bo’lgan 1 kg havo adiabatik kengayganda bosimi 1 atm gacha pasayadi. 1) kengayishining darajasi, 2) oxirgi harorati, 3) kengayaishda gazning bajargan ishi topilsin.
5 .193. Normal sharoitda 1 kilomol kislorodning hajmi V=5V₀ gacha kengaygan. Kengayish: 1) izotermik va 2) adiabatik holda sodir bo’lganida p=f(V) grafigi tuzilsin. p ning qiymatlari: V_0, 2V_0, 3V_0, 4V_0, va 5V₀ hajmlar ushun topilsin.
5.194. Qandaydir miqdordagi kislorod t₁=27⁰C haroratda va p₁=8,2·10⁵ N/m² bosimda V₁=3 l hajmni egallaydi (8-rasm). Gaz ikkinchi holatda V₂=4,5 l va p₂=6·10⁵ N/m² parametrlarga ega. Gazning olgan issiqlik miqdori; kengayishda gazning bajargan ishi; gazning ichki energiyasining o’zgarichi topilsin. Masala quyidagi hollar uchun yechilsin: gaz bir holatdan ikkinchisiga: 1) ACB va 2) ADB yo’llar bilan o’tadi.