12- ma’ruza Iot texnologiyasi asosida ma’lumot uzatish tamoyillari

Bulutli hisoblash
Bulutli hisoblash tizimlarining asosiy xususiyatlari va ularni boshqa tizimlar va hisoblash turlaridan ajratib turadigan xususiyatlari quyidagilar:
– Talab bo'yicha o'z-o'ziga xizmat ko'rsatish. Iste'molchi, kerak bo'lganda, har bir xizmat ko'rsatuvchi provayder bilan o'zaro aloqa qilmasdan, avtomatik ravishda server vaqti, ma'lumotlarni saqlash hajmi kabi hisoblash quvvatini mustaqil ravishda aniqlashi va o'zgartirishi mumkin;
– Tarmoqga keng yoki universal kirish. Hisoblash qobiliyatlari standart protokollar va mexanizmlar orqali tarmoq orqali uzoq masofalarga mavjud bo'lib, bu heterojen (ingichka yoki qalin) mijoz va oxirgi nuqta platformalaridan keng foydalanishni osonlashtiradi;
– Resurslarni birlashtirish. Xizmat ko'rsatuvchi provayderning sozlanadigan hisoblash manbalari taqsimlangan manbalarni ko'p sonli iste'molchilar bilan bo'lishish uchun birlashtiriladi;
– Resurslarning tezkor egiluvchanligi (tezkor masshtablilik). Bulutli xizmatlarni iste'molchilar ehtiyojlaridan kelib chiqqan holda tezkor ravishda taqdim etish, kengaytirish, ышйшыр va bo'shatish mumkin;
– Xizmatlarning o'lchovliligi (iste'mol qilingan xizmatlarning hisobi va amalda ishlatilgan xizmatlarni to'lash imkoniyati). Bulutli tizimlar xizmat turiga mos keladigan biron bir abstraktsiya darajasida o'lchovlarni amalga oshirish orqali resurslardan foydalanishni avtomatik ravishda boshqaradi va optimallashtiradi.


Chegaraviy va tumanli hisoblash texnologiyalarini rivojlantirish zarurati.
Bulutli hisoblash ommalashishda davom etayotgan bir paytda, uning kamchiliklari va cheklanganliklari ham bor.
– Xavfsizlik va maxfiylik. Foydalanuvchi o'z ma'lumotlarining maxfiyligini ta'minlash uchun bulutli xizmat ko'rsatuvchi provayderga to'liq ishonishi kerak. Yetkazib berish xavfsizligi algoritmlari va mexanizmlari shaffofligining pastligi oxirgi mijozlarning axborot xavfsizligi ustidan nazoratini pasaytiradi va zarur choralarni amalga oshirishni qiyinlashtiradi.
– Ma'lumotlarning joylashuvi. Bulutli ma'lumotlar markazlarining oxirgi qurilmalar va foydalanuvchilar tomonidan jug'rofiy jihatdan uzoqligi ma'lumotlar uzatishda va tarmoq yuklnganida yuqori kechikishlarga olib keladi, bu esa o'z navbatida tizimning ishlashiga salbiy ta'sir qiladi. Ushbu belgi qo'shimcha ravishda qonunchilik nuqtai nazaridan cheklovlarni keltirib chiqaradi - taqsimlangan infratuzilma bilan birga, ma'lumotlarning har xil toifalarini, shu jumladan shaxsiy ma'lumotlarni saqlash va uzatish uchun me'yoriy standartlarni hisobga olish kerak.
– Texnik muammolar. Doimiy yuqori tezlikda Internet aloqasini va uzoq vaqt davomida uzilishsiz ishlashning yo’qori ehtimolligini talab qiladigan tizimlarni yaratishda texnik qiyinchiliklar mavjud.
– Xizmat ko'rsatuvchi provayderni o'zgartirganda ma'lumotlarning ko'chishi. Bulutli provayderlar o'z mijozlariga ma'lumotlardan foydalanishda va ularni birlashtirishda moslashuvchanlikni va'da qilsalar-da, bulutli provayderlarni o'zgartirish va ma'lumotlarni uzatish hozirgi paytda qiyin vazifa bo'lib qolmoqda. Ushbu muammoni hal qilish uchun yagona meta-bulut kontseptsiyasi ishlab chiqilmoqda, ammo u hali amalga oshirilmayapti.
– Ma'lumotni ajratish. Ajratishning muhimligi ko'p foydalanuvchilik rejimida ma'lumotlar yaxlitligini ta'minlash zaruriyatidan kelib chiqadi; ammo, har doim ham ajratish yetarli darajada ta'minlanmaydi, bu ma'lumotlarning yo'qolishiga yoki yaxlitligini yo'qotishiga olib keladi.