11 тема практика


OMIRTQA BAG’ANASININ’ ASQING’AN JARAQATLANIWLARI KLINIKASI



Download 0,88 Mb.
Pdf ko'rish
bet8/11
Sana30.12.2021
Hajmi0,88 Mb.
#90703
1   2   3   4   5   6   7   8   9   10   11
Bog'liq
11 тема практика

OMIRTQA BAG’ANASININ’ ASQING’AN JARAQATLANIWLARI KLINIKASI  

Omirtqa bag’aniasinin’ asqing’an jaraqatlaniwlari arqa miy funkcional u’ziliwi belgileri o’tkir da’wirde ( 

jaraqatlaniw tarawina qarap) to’rt mu’sheler ya’ki eki ayaqlar tonusinin’ pa’seyip paralijleniwi, reflekslerdin’ 

jog’aliwi,  o’tkiziwshi  tipindegi  awiriwsizlandiriw  ,  shaxvoniy  qozg’alis  ,  shanaq  ag’zalari  iskerliginin’ 

buziliwi, 




Vegetative  o’zgerisler  (  terlew,  vegetative  nerv  sistemasina  ta’n  refleksler,  teri  temperaturasi, 

qan  aylaniwi  ha’m  basqalar)  menen  xarakterlenedi.  Klinik  a’meliyatta    jazip  o’tilgen  da’slepki 

da’wir “ spinal shok” atamasi menen ju’ritiledi. 

   Bul da’wir mu’ddeti nevrologik o’zgerislerdin’ qayta rawajlaniwinda tu’rlishe bolip, bir neshe 

ha’pteden  bir  neshe  aylarg’a  ten’  boliwi  mu’mkin.    Ko’pshilik  nawqaslarda  arqa  miy  jaraqatlnaiwi 

klinik  ko’rinisi  omirtqa  bag’anasinin’  jaraqatlaniw  minutinda  aydinlasadi,  bul  jaraqatlang’an 

atarawda  omirtqa  kanali  formasinin’    tosattan  o’zgeriwi  qa’nshelli  a’hmiyetli  ekenligin  ko’rsetedi.  

Moyinnan  pa’s  ha’m  bel-segizko’z  segmentlerinen  joqari  tarawlar  jaraqatlang’anda  eki  ayaq 

paralitik  formag’a  ,  keyinshelli  bolsa  spastik  formag’a  o’tedi.  Moyinnan  to’mengi  tarawlar 

jaraqatlang’anda joqarilawshi kistoz degeneraciyasi gu’zetilmese, qollar intakt bolip qalaberedi.  

   Arqa miy travmatik keselliginin’ tu’rli da’wirlerinde ondag’I morfologik o’zgerisler, qan ha’m 

suyiqliq  aylaniwinin’  buziliwi,  kistoz  degeneraciyasi  rawajlaniwi  ha’m  basqalarg’a  qarap  klinik 

o’zgerisi  ha’m  arqa  miy  iskerliginin’  ko’ndelen’ine  jaraqatlaniwinin’  tu’rli  nevrologik  belgileri 

gu’zetiliwi mu’mkin: 

1)

 

 Ko’ndelen’ toliq u’ziliw belgileri ( arqa miydin’ funkcional u’ziliwi); 



2)

 

 Arqa miy yarim ju’zesinin’ u’ziliwi belgileri ( ventral , dorsal ya’ki lateral); 



3)

 

Orayliq medulyar jaraqatlaniw. 



Bul  belgilerdin’  ha’r  bir  singromi  ma’lim  simptomlar  jiyindisinan  ibarat  bolip,  olar  o’z 

na’wbetinde  bir-birine  chalkashib  ketedi,  tu’rli  basqishlarda  biri  ekinshisine  o’tedi. 

Seziwdin’  obektiv  o’zgerislerinen  tisqari  (  gipesteziya,  anesteziya,  awiriw,  taktil  ha’m 

bulshiq-et-buwin  sezgileri),  olardin’  subektiv  buziliwin  diagnozlawda  ma’lim  rol  oynaydi,  bular 

qidiqlaniw ha’m tu’sip qaliw ha’mde ol ya’ki bul belgiler nawqasta bir waqittin’ o’zinde payda boladi. 

   Qisiqlaniw  belgilerine  awiriwlar  ha’m  paresteziya  kiredi.  Awiriwlar  xarakteri  tu’rlishe  boliwi  mu’mkin. 

Ko’binshe  ha’r  qiyli  da’rejedegi  “sindiriwshi”  awiriwlar,  olardi  nawqaslar  shuqir  awiriwlar  dep  ko’rsetedi 

(su’yeklerde qaqsaw). Ko’binshe awiriwlar taktil ha’m temperature parestesiyasi menen birgelikte keshedi.  

   Awiriwlardin’  dawamiylig’ida  birdey  emes.  Olar  tosattan  payda  boliwi,  aldin,  qisqa    pristup  tipinde, 

keyinshelli  bolsa,  bir  neshe  ku’n  dawam  etedi.  Basqa  jag’daylarda  awiriwlar  dawamli,  ha’ptelep  ha’m  aylap 

biyzata  qiladi,  ku’shli  ku’shsizligi  almasinip  turadi.  Ko’binshe  ,  olardin’  tarqaw  processlerinde  gipesteziya 

ya’ki ha’tte anesteziya boladi.  

   Paresteziya a’dette awiriw bar jerde payda boladi, biraq g’a’rezsiz payda boliwi da mu’mkin. Ko’binshe, 

paresteziya denenin’ qaysi bir bo’liminin’ uyisip ya’ki qatip qaliwi menen bilinedi. 




Ayrimlarda  uyisiwg’a  “qumirsqa  o’rmelep  atirg’an  “  sezim  ,  omirtqa  bag’anasi  boylap  elektr  tokinin’  o’tiwi 

(Lermitt  sindromi),  arqa  miy  arqa  shaxlarinin’  jaraqatlaniwi  menene  baylanisli.  Gradusli  paresteziya  kemrek 

gu’zetiledi,  onda  suwiq  na’rsenin’  tiyip  turiwi  ya’ki  dene  bir  bo’liminin’  junjiqishi  ya’ki  qizip  ketiwi  ha’m 

ashiwi siyaqli sezgiler boladi. Ayrimlari temperature paresteziyasinin’ eki tu’ri bir waqitta ya’ki suwiq seziw, 

qizip ketiw menen almassa, kerisinshe, qiziw paresteziyasi suwig’ina o’tedi. 

    


Sezgilerdin’ buziliw tarawi arqa miydin’ ha’m uzinasi, ha’m ko’ndelen’ine birlemshi ya’ki ekilemshi 

jaraqatlaniw jerin aniq ko’rsetedi. Biraq bul aniqliq salistirmali xarakterge iye. 0,3-0,5% jag’daylarda arqa miy 

travmatik keselliginde awiriw sindromi o’z aldina xirurgik mashqala esaplanadi.  

    


Ha’reket tarawinin’ buziliwi erkin ha’reketleniw,  reflector taraw ha’m muskuller tonusina tiyisli. 

   


Segizko’z  u’sti  bo’liminen  arqa  miy  jaraqatlang’ang’a  spastik  sindrom  xarakterli  esaplanadi.  Arqa 

miydin’  jaraqatlang’an  jerden  to’mengi  bo’legi  belgili  avtonom  aktivlikti  qolg’a  kiritedi,  ol  mono-  ha’m 

polisinaptik reflector dugalardin’ iskerlik funkciyasina baylanisli.  

    


Arqa  miy  neyronlarinin’  fizik  ha’m  tonik  aktivligi  ayqin  belgilerinen  bolip,  qorg’aw  reflekslari 

esaplanadi.  Olar  tu’rli  ha’reketlerdin’  birgelikte  keliwi  menen  gu’zetiledi.  Muskuller  tonusinin’  o’zgeriwi 

birlesiwdin’  ko’p  ya’ki  kemligine  baylanisli.  Birlesiw  formalari  qanday  boliwinan  qa’tiy  na’zer  sandi 

jaqinlastiriwshi ha’m bel-jambas muskullerinin’ teren’lesiwi gu’zetiledi. 

    

Arqa  miy  distal  bo’limi  ha’m  at  quyrig’I  tutamlarinin’  jaraqatlaniwi  ayaqlardin’  turaqli  bosasqan 



paralijligi ya’ki sholligi menen xarakterlenedi, bunda dize ha’m taban refleksleri pa’seyedi ya’ki shaqirilmaydi, 

muskuller gipotoniyasi ha’m gipotrofiyasi gu’zetiledi. 

    


Download 0,88 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   10   11




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish