11-синф ўҚувчилари учун методикалар ва тренинг машғулотлари I. 2“автопортрет” методикаси

Интерпретация № 2
Мазкур интерпретация орқали инсоннинг ўзи ҳақидаги, ўзининг ташқи тузилиши, ўзининг шахси тўғрисидаги тасаввурларини билиш, индивидуал-типологик ҳусуиятларини аниқлаш мумкин.
Методика мақсади: шахснинг индивидуал типологик ҳусусиятларини аниқлаш.
Керакли материаллар: қалам ёки ручка, оқ варақ 10х15 см.
Кўрсатмалар: "Портретингизни чизиш."
Расмларни таҳлил қилишда тасвирнинг хусусиятлари таъкидланади,
бунинг асосида барча расмларни қуйидагича бирлаштириш мумкин.
1. Эстетик образ – рассомлик кобилиятлари бўлган бадиий тип бўлиб, бадиий қобилиятга эга шахслар томонидан ижро этилади. График тестлар ва "Aвтопортрет" тести билан, хусусан, ҳар доим "рассом қўли" бўлган одамларни ажратиб кўрсатиш мумкин. Расмдаги тасвирларнинг енгиллиги, чизиқларнинг эгилувчанлиги, хусусиятларининг ифодалилиги билан бу одамлар ажралиб туради.
2. Схематик тасвир - илмий тип. Профил ва олдидан чизилган юз, тана диаграммаси, бюст шаклида; кўпинча интеллектуал интеллектга эга бўлган шахслар (И.П.Павловнинг фикрига кўра) ушбу ҳодиса юзасидан тафсилотлар керак бўлганда уларни қизиқтиради.
3. Реалистик тасвир – майда тафсилотлар билан чизилган расм. Майда - чуйдага кўп эътиборберувчи тип.
4. Метаморфик тасвир-одам ўзини бирон предмет, масалан, чойнак, пробирка, ўсимлик, хайвон, бадиий персонаж кўринишида ифодалаган расм. Фантазияси яхши ривожланган, ижодий кобилиятларга эга албатта, кўнгилчан, кулгуга мойил тип.
5. "Интерйерда автопортрет" - ландшафт, хона ва бошқалар фонида ҳар қандай нарсалар билан ўралган одам тасвири. Кўринишидан, бундай тасвир сюжетни тасвирлаш обилиятига эга, шунингдек ташқи объектив муҳитга эътибор қаратишга мойил одамлардир.
6. Эмоционал тасвир-бирор эмоционал ҳолатни ифодаловчи расм. Жуда юқори эмоционал таъсирланувчанликка эга тип. У одатда ўзининг ҳозирги эмоционал холатига тескари ҳолатни тасвирлайди. Масалан: ҳафа бўлса-да, кулаётган юзни чизиши мумкин.