11-sinf test Tabiiy (a) va sun’iy (b) ekosistemarni aniqlang. 1) suv omborlari 2) oq saksovullarning rivojlanishi 3) ignabargli o’rmonlar 4) dam olish oromgohi 5) o’tloqlarda sanoat korxonalari qurilishi 6) limanlar A) a-1,3,5 b-2,6 B)

B) ekvator yaqinida okeanlarning yuzasida kislorodning miqdori doim yuqori bo‘ladi
C) tirik modda biosferadagi ayrim jarayonlarda ishtirok etadi, muhitni tubdan o‘zgartira oladi.
D) transport funksiyasi moddalarning og‘irlik kuchiga mos va vertikal yo‘nalishda bir joydan boshqa joyga ko‘chishidir
6. Biosfera tirik moddasi energetik funksiya uchun xos belgilarni aniqlang.
1. tirik organizmlarning quyosh energiyasini o‘zlashtirib, uni organik moddalarning kimyoviy bog‘lar energiyasiga aylantirishi va oziq zanjiri bo‘ylab o‘tkazishida namoyon bo‘ladi.
2. tirik modda yer va koinotni nafas jarayoni orqali bog‘laydi
3.energetik funksiya tufayli ekotizimlarda yo‘qotilgan energiya o‘rnining qoplanishi va biosferada hayot davomiyligi ta’minlanadi.
4.tirik moddada to‘plangan energiya hisobiga Yer yuzidagi barcha hayotiy jarayonlar amalga oshirilmaydi. 5.energiya qisman issiqlik ko‘rinishida tarqalsa, qisman qazilma ko‘rinishida to‘planadi
A) 2,5 B)2,4,3 C)1,5 D)1,2,3,4,5
7.Metallar orasida qaysi element tirik organizmda uchrashi bo’yicha birinchi o’rinni egallaydi?
A)Na B)K C)Ca D)Mg
8.Tirik moddani qaysi funksiyasi tufayli tirik organizmlar tashqi muhitdan biogen elementlarni o‘zlashtiradi va to‘playdi?
A)energetik B)konsentratsiyalash C)destruktiv D)muhit yaratish
9. Tirik moddani qaysi funksiya natijasida quyidagi muhim hodisalar ro‘y bergan: birlamchi atmosferaning gaz tarkibi va birlamchi okean suvining tarkibi o‘zgardi, litosferada cho‘kindi jinslar qatlami, quruqliklarda esa unumdor tuproq qatlami hosil bo‘ldi.
A)energetik B)konsentratsiyalash C)destruktiv D)muhit yaratish
10. Tirik moddani gazlar almashinish (a) va oksidlanish qaytarilish (b) funksiyasiga xos belgilarni ajrating
Quyida berilgan ma’lumotlarga asoslanib, “a” savol uchun doirani bo’yang “b” savol uchun doirani bo’sh qoldiring.
○tirik organizmlarda sodir bo‘ladigan kimyoviy moddalarning oksidlanishi va qaytarilishi jarayonlarida aks etadi
○tirik organizmlar tomonidan gazsimon moddalarni o‘zlashtirilishi va ajratilishi orqali atmosferaning gaz tarkibi doimiyligini saqlab turishda aks etadi
○Yer ostida hosil bo‘ladigan metan gazi metan hosil qiluvchi bakteriyalar tomonidan organik birikmalarning parchalanishi natijasida hosil bo‘ladi
○fotosintez jarayonida karbonat angidrid gazi uglevodgacha qaytarilsa, nafas olish jarayonida esa uglevodlar karbonat angidrid va suvgacha oksidlanadi
A) ○●●● B) ●○●○ C) ○●●○ D) ●●●○
11.Quyidagi jadvalni to’ldiring.