11-sinf ona tili 1-chorak-test topshiriqlari Tuzivchi Nosirjon Ahrorov 24.10.2021-yil
Tildagi o`sish-o`zgarishlarning xolis va birlamchi ko`zgusi uning nimasida aks etadi? A.Tildagi so`zlarning o`zgarishida . B. Tilning lug`at boyligida.
C. Ta`lim va madaniyat sohasida . D. Tildagi so`zlarning kamayib ketishida.
O`zbek tilining o`z ichki imkoniyatlari asosida hosil qilingan yangi so`zlarni toping. A.Millioner, qadriyat, dasturchi. B. Fermer, ahdnoma, kolxoz.
C. Internet, nodavlat, model. D. Ahdnoma, kafolatnoma , hukumatlararo,
nomoddiy, dasturchi. 3.Eskirgan deb atalgan qaysi so`zlar tilga olib kirilmoqda?
A.Brifing, kapital, ma`naviyat. B. Millatparvar, qadriyat, jarroh, matbaa.
C. Janob, muallif, tijorat. D. Munaqqid, tijorat, parlament, firma.
4.Umrini yashab bo`lgan tushunchalarni ifodalovchi qaysi so`zlar nofaol zaxiradan joy olmoqda?
A)Kolxoz, sovxoz, ateist. B. Biznesmen, hokim, zobit. C. Savdogar, kredit, birja. D. Tashxis, tijorat, reyting. 5.Ilgari salbiylik bo`yog`iga ega bo`lgan qaysi so`zlar keyinchalik ijobiy bo`yoq kasb etmoqda?
A.Magistr, savdogar, nomoddiy. B. Firma, litsey, internet.
C. Biznes, millioner, savdogar, kapital, parlament. D. Millatparvar, modellashtirish. 6.O`zbek tiliga xorijiy tillardan olingan so`zlarni toping.
A.Bakalavr, barter, magistr, kredit, reyting. B. Fermer, dastur, kafolat.
C. Mamlakat, millat, xalq. D. Me`yor, soha munosabat.
Bunday bog`liqlik gaplar, xat boshilar o`rtasidagi mazmuniy munosobatlarning funksional-sintaktik vositalar va so`z shakllari orqali ifodalanishda namoyon bo`ladi. Ushbu fikrda qanday bog`liqlik nazarda tutilgan.
A) kompozitsion bog`liqlik B) mazmuniy bog`liqlik C) mantiqiy bog`liqlik D) Sintaktik bog`liqlik
Adabiy nutqning sofligiga putur yetkazuvchi unsurlarni aniqlang.
1. shevaga xos so`zlar 2. Varvarizmlar 3. Vulgarizmlar 4. Kanselyarizmlar 5. Parazit so`zlar
6. Ibora va grammatik shakllar 7. Urg`u va talaffuz A) 1,3,5,6,7 B) 2,3,4,6,7 C) 1,2,3,4,5,6,7 D) 1,2,4,7 9.Ipidan ignasigacha iborasining ma`nodoshi berilgan qatorni toping.
A.Miridan sirigacha. B. Ignasidan ipigacha. C. So`xtasi sovuq. D. Boshdan oyoq.
10. Tez orada hammaning og„ziga tushgan 15 yoshli vunderkind bilan uchrashdi. (Gazetadan)
Ushbu gapda nutqning soflik sifatiga qaysi unsur putur yetkazgan? A)dialektizm B) varvarizm C) vulgarizm D) kanselyarizm 11.O‟zbek adabiy tilida til me‟yorlarining nechta turi bor? A)4 ta B) 5 ta C)6 ta D) 7 ta
12. Og‟zaki nutqning to‟g‟ri bo‟lishida asosan nimalarga amal qilishimiz lozim?
A)Urg‟u va gramatik me‟yorlarga B) leksik me‟yorlarga C)So‟z yasalish me‟yorlarigaD) Punktuatsiya me‟yorlariga 13.Yozma nutq madaniyatini shakllantirishda nimalarga alohida ahamiyat berish lozim?
Gap tuzishga B) Qisqa so‟zlashga C) Tinish belgilarini to‟g‟ri qo‟llashga D) So‟z turkumlaridan o‟rinli foydalanishga 14.Nutqning aniqligi nima? A)Bu so‟zning o‟zi ifodalayotgan voqelikka mos va muvofiq kelishi
Bu maqsadni bayon qilshda ohongdorliknng ortishi C)Bu sintaktik me‟yorlarning buzilishi D) Urg‟uning so‟zlarda aniq bir bo‟g‟inga tushishi 15.Madaniy nutqning qaysi kommunikativ sifati nutq madaniyati haqidagi ta‟limotning markaziy masalasi
hisoblanadi? A) nutqning mantiqiyligi B) nutqning ifodaliligi С) nutqning aniqligi D) nutqning to'g'riligi
16. Berilgan fikrlarning nechtasi to'g'ri?
Nutqning to„g„riligi boshqa barcha kommunikativ sifatlarning poydevori vazifasini bajaradi.
Nutqning to„g„riligi nutq madaniyatining birinchi bosqichi bo'lib, maktab ona tili ta'limining asosiy maqsadi ham o„quvchilarda aynan to„g„ri nutq tuzish ko'nikma va malakalarini shakllantirishga qaratilgan.
Adabiytilme‟yorlarining odatdaginutqdabuzilishinutqning noto'g'ri tuzilishiga olib keladi.
To„g„rilik sifati nutq tarkibi va qurilishining amaldagi adabiy til me‟yorlariga to'la mosligi asosida yuzaga keladi.
A) bittasi B) ikkitasi C) uchtasi D) to'rttasi
17 0„zbek adabiy tilida qaysi me‟yorlar farqlanadi?
1) leksik (so'z qo'llash) me‟yorlar; 2) talaffuz me‟yorlari; 3) so'z yasalishi me‟yorlari; 4) morfologik 3) o'zbek tiliga kirib kelgach, ma‟nosi o'zgarib, me'yorlar; 5) sintaktik me‟yorlar; 6) uslubiy me'yorlar. A) 1,2, 3, 4, 5, 6 B) 1, 2, 3, 6 C) 1, 4, 5, 6 D) 1,3, 4, 5,6
Bu xabarni eshituvchi - Kumushbibining qora ko'zlari jiq yoshga to'lib, kipriklari yosh bilan, kipriklari yosh bilan belandilar. (Abdulla Qodiriy) Ushbu gapda...1) muayyan estetik maqsad bilan adabiy til me‟yorlaridan chekinish holati kuzatilgan va u badiiylik uchun xizmat qilgan; 2) tasvirga erka bir ohang berish maqsadida ijodkor ega shaxs bo'lmay, ko'plik sonda bo„lsa-da, kesim ko'plik qo'shimchasini olmaslik me‟yorini buzgan; 3) so'z qo'llash me‟yori ataylab buzilgan. A) 1,2,3 B) 2, 3 C) 1, 2 D) 1, 3
Qaysi gapda adabiy tilga xos leksik me‟yorning turg'unligi kuzatilgan?
A)Yaxshisi, chopqillab chiqqin-da, kesak otib, boyqushni uchirtirib yubor. B)Ko„l yoqasidan o'tgan zaxkashning muzdek salqin zaxob suviga qiychuvlashib cho'milishamiz. C)Yo„lga otlandi. D)Yo'lga mashinalandi.
Ajdodlarimiz so'zlaganlarida, yozganlarida kamtarinlik yuzasidan o'zlarini (men so'zini ishlatishni odob yuzasidan takabburlik deb bilib) qaysi so„z bilan ataganlar? A) tabaa B) raiyat C) fuqaro D) janob
Qaysi javobda “ruhan azoblanmoq, ezilmoq" ma‟nosini ifodalaydigan ibora berilgan? A)orasidan ola mushuk o'tmoq B) ich-etini yemoq C)ta‟bi tirriq D) tarvuzi qo'ltig'idan tushmoq
Qaysi javobda ma‟nodosh iboralar berilmagan?A)ich-etini yemoq, o'z yog'iga o'zi qovurilmoq B) ta‟bi xira, ta‟bi tirriq
C) kayfi buzuq, ta‟bi xira D) avzoyi buzuq, turqi sovuq
Sarsar so„zining ma‟nosi nima? A)janubdan esgan yel B)sovuq shamol C) sharqdan esgan yel D)shiddatli shamol 24.Nutqning madaniyligini ta‟minlovchi kommunikativ sifatlarning asosiylari qaysi qatorda to„liq ko„rsatilgan?
A)to„g„rilik,
aniqlik, soflik,
ilmiylik, madaniylik, boylik B)mantiqiylik, aniqlik, ifodalilik, boylik, g„alizlik, soflik
to„g„rilik, ifodalilik, boylik, g„alizlik, ilmiylik, madaniylik
to„g„rilik, aniqlik, soflik, ifodalilik, mantiqiylik, boylik
25. Qaysi so„zlar so„zlari mayin yelni bildiradi? 1) esin; 2) nasim; 3) samum; 4) shabada. A) 1,2, 3,4 B) 2,4 C)2,3,4 D) 1,2,4
