11-Мавзу: Пул-кредит сиёсати

Ноаниқлик ва хатарлар. Коронавирус пандемиясининг иқтисодиётга таъсир кўлами ва давомийлиги бўйича ноаниқликлар сақланиб қолмоқда.
Ташқи иқтисодий шароитларнинг ёмонлашиши шароитида мамлакатимизга кириб келадиган трансчегаравий пул ўтказмалари йиллик миқдори ўтган йилга нисбатан сезиларли даражада қисқариши кутилмоқда.
Бунда, Марказий банк ташқи ва ички шароитлар таъсирида инфляциянинг омиллари ва хатарлари хусусиятини чуқур ўрганишда давом этади ҳамда инфляция прогноз динамикасининг шаклланишидан келиб чиқиб асосий ставка даражаси бўйича тегишли қарорларни қабул қилиб боради.

Қисқача хулосалар
Банк тизими Марказий банк ва тижорат банкларини ўз ичига олади. Ўзбекистон Республикасида икки босқичли банк тизими шаклланган.
Марказий баннинг бош мақсади миллий валютанинг барқарорлигини таъминлашдан иборат.
Пул кредит сиёсатини амалга оширишнинг пировард мақсадлари иқтисодий ўсиш, тўлиқ бандликни, баҳоларнинг ҳамда тўлов балансининг барқарорлигини таъминлашдан иборат.
Пул-кредит сиёсатини амалга оширишда фоиз ставкаси, мажбурий заҳиралаш нормаси ва очиқ бозордаги операциялар каби воситалардан фойдаланилади.
Очиқ бозордаги операциялар пул-кредит сиёсатининг энг прогрессив усули бўлиб, уни қўллаш кўлами ортиб боради.
Ўзбекистон Республикасида мажбурий заҳиралаш нормаси ва қайта молиялаш ставкалари камайтириб борилаётганлиги, пул-кредит сиёсатининг нисбатан юмшатилаётганлигидан далолат беради. Бу инфляция суръатларининг жиловланганлиги туфайли мумкин бўлди ва инвестициялар, ялпи талаб ҳажмига ижобий таъсир кўрсатади.
Назорат ва муҳокама учун саволлар
1. Марказий банк ва тижорат банклари функцияларини тушунтириб беринг.
2. . Пул-кредит сиёсатининг асосий мақсади ва вазифалари нималардан иборат?
3. . Очиқ бозордаги операцияларнинг пул таклифига таъсири механизмини тушунтириб беринг.
4.. Қайта молиялаш ставкасининг ўзгартирилиши пул таклифига қандай таъсир этади?
5. .Мажбурий заҳиралаш нормаси қайси мақсадларда қўлланилади ва унинг пасайтирилиши оқибатлари қандай?
6. . Пул-кредит сиёсатининг етказиш механизмини тушунтириб беринг.
7. Юмшоқ ва қаттиқ пул кредит тсиёсати тушунчаларига изоҳ беринг.
8. Фискал ва пул-кредит сиёсатини мувофиқлаштиришнинг муҳимлиги нималар билан изоҳланади?

*^**Ўзбекистон Республикасининг“Ўзбекистон Республикаси Марказий Банки тўғрисида”ги Қонуни, 3-модда,1995йил. 21 декабрь / Ўзбекистон банк тизимини ислоҳ қилиш ва эркинлаштириш бўйича қонунчилик ҳужжатлари тўплами.Т.: Ўзбекистон, 2003., 8-.б.

*^*15.07.2006 й.дан бошлаб.