11-ma'ruza. Oksidleniw-qaytarılıw reaksiyaları hám potensialları

2J^- - 2e = J₂
1 mol MnO4- ioninin’ MnO2 g'a qaytarıliwinda 2 mol atomar kislorod 2 mol suw menen (neytral ortalıqta ) baylanisıp, 4 mol OH- ionlardı payda etedi. Zaryadlar teńligin esapqa alıp, ekinshi yarım reaksiya (permanganat ionınıń qaytarılıwı ) teńlemesi jazıladı :
KMnO4 + 2 H2 O + 3 e- = MnO2 + 4 OH-
Berilgen hám biriktirilgen elektronlar sanı teń bolǵanlıǵına qaray eń kishi ulıwma kóbeyme tabıladı. Bul kóbeyme 6 ǵa teń bolǵanlıǵı ushın qaytarıwshınıń yarım reaksiyasındaǵı ion, molekula hám elektronlar 3 koefficiyentke kóbeytiriledi hám qaytarıwshı oksidlovchining yarım reaksiyalarınıń shep hám oń bólimlerine qosıladı

2J^- - 2e = J2	2	3
	6
KMnO4^- + 2H2O + 3e = MnO2 + 4OH^-	3	2

6J^- +2KMnO4^- + 4H2O = 2MnO2 + 3J2 + 8OH^-
Reaksiyada o‘zgarmey qalatu’in kaliy va natriy kationlarin hisopqa alg’an halda
oksidleniw-qaytariliw reaksiyasinin’ molekulyar tenglemesi jaziladi:
6J^- + 2KMnO4^- + 4H2O = 2MnO2 + 3J2 + 8OH^-
6Na⁺ = 2K⁺ + 6Na⁺
6NaJ + 2KMnO₄ + 4H₂O 2MnO₂ + 3J₂ + 2KOH + 6NaOH
Oksidleniw-qaytarıliw reaksiyalarında ortalıq zárúrli áhmiyetke iye. Ortalıqtıń tásiri mısalı, KMnO4 dıń qaytarılıw xarakterinde ayqın kórinetuǵın boladı. Kislotalı ortalıqta MnO-4 ion Mn2+ ionǵa shekem, neytral ortalıqta MnO2 ge shekem, sıltıli ortalıqta MnO42- (jasıl reń) ionǵa shekem qaytarıladı. KMnO4 dıń kislotalı ortalıǵında qaytarılıwı:
+7 +2 0
KMnO₄ + KI + H₂SO₄ MnSO₄ + I₂ + K₂SO₄ + H₂O

Mn^+7 + 5e Mn^+2	5		2
		10
2I^- - 2e^- I2	2		5

2KMnO₄ +10KI + 8H₂SO₄ 2MnSO₄ +5I₂ + 6 K₂SO₄ + 8H₂O

KMnO4 din’ neytral ortaliqta qaytariliwi:
KMnO₄ + K₂SO₃+H₂O MnO₂+ K₂SO₄ + KOH
Mn⁺⁷ + 3e Mn⁺⁴ 3

S - 2e S

2KMnO₄ + Na₂SO₃ + 2KOH K₂MnO₄ + Na₂MnO₄ + K₂SO₄ + H₂O
3K₂MnO₄ + 2H₂O о2KMnO₄ + MnO₂ + 4KOH