11-ma'ruza. Gaz turbina qurilmalari va ishlash uslubi. Reja: Gaz turbina haqida umumiy ma’lumot. Gaz turbinalarining ishlash prinsipi

3.Gaz turbinali qurilmalardagi termodinamik jarayonlar va uning p–v,t–s diagrammalari

2-rasmda yoqilg‘ P=const bo‘lganda yoqiladigan GTQ ning sxemasi keltirilgan.

Gaz turbinasining tarkibiy qismi yonish kamerasi 6 yonish mahsuloti oqimidagi issiqlik energiyasini mexanik energiyaga aylantiruvchi gaz turbinasi 2, atmosfera havosini surib va siqib uzatuvchi kompressor 3, yoqilg‘i nasosi 5 va bak 4, elektr generatori 1, soplo 11, yonish kamerasi 9 va boshqa yordamchi qismlardan tashkil topgan.



2-rasm. Yoqilg‘i P=const bo‘lganda yoqiladigan GTQ ning sxemasi.
6- yoqilg‘i trubasi, 7-forsunka, 8 - siqilgan havo trubasi, 10 - yonish mahsuli oqimini yunaltiruvchi apparati, 11 - gaz turbinasi kuraklari, 13- o‘t oldirish svechasi.
Tuzilishi va yoqilg‘ini yoqilish uslubiga ko‘ra, gaz turbinasi qurilmasi (GTQ) tarkibiga elektr svecha, ish moddasi (havo va yoqilg‘i) ni yonish kamerasiga kiritish hamda yonish maxsulini kameradan chiqarish klapanlari, regenerasiya bo‘lmasi, birlamchi va ikkilamchi bosqichli yonish kameralari hamda turbinalari, shuningdek, ikkilamchi kompressor kiradi. GTQlarda ish moddasini yoqish uslubiga ko‘ra V = const, P = const va aralash bosqichli bo‘ladi.
G
TQlarda yoqilg‘i sifatida tabiiy gaz, tozalangan koks, domna va generator gazlari, maxsus dizel solyar moylari ishlatiladi. GTQdagi turbina, elektr generatori, havo kompressori va yoqilg‘i nasosi yagona umumiy valda joylashtiriladi. Ish yoqilg‘isining V=const da yonadigan GTQ siklidagi termodinamik jarayonlarni qarab chiqamiz. Atmosfera havosi kompressor 3 ga surilib unda siqiladi (3-a-rasm 1-2 chiziq) va aniq parametrga (T₁P₁V₁) ega bo‘lgandan so‘ng avval havoni kiritish, keyin yoqilg‘ini kiritish klapanlari ochilib yonish kamerasiga mos ravishda, siqilgan havo va yoqilg‘i uzatiladi.