11-дмтт мудираси: Cуюнова Ш. М. Ангрен шаҳар Мактабгача таълим бўлими тасарруфидаги 11-Давлат мактабгача таълим ташкилоти

1-илова

Ёзги соғломлаштириш мавсумида чиниқтириш тадбирларини ташкил этиш

Барчага маълумки, чиниқтириш бола организми учун жуда фойдали. Чиниқтириш муолажалари бола организмини ҳимоя қилиш функциясини мустаҳкамлайди, инфекцияларга ва ҳароратнинг ўзгарувчанлигига чидамли бўлишга тайёрлайди, қон айланишини, модда алмашинувини, ақлий фаолиятини яхшилайди ва асаб тизими фаоллигини оширади.

Мактабгача таълим ташкилотида чиниқтириш турлари
27.04.2018 йилда тасдиқланган 0355-18-сонли СанМваҚларига кўра мактабгача ёшдаги болаларни чиниқтириш қуйидагиларни ўз ичига олади:

• 
  кундалик ҳаётда чиниқтиришнинг қуйидаги кўринишлари амалга оширилади: сайрни тўғри ташкил этиш, совуқ сув билан ювиниш, очиқ ҳавода енгил кийимда жисмоний машқлар билан шуғулланиш;
  
• 
  Маҳсус тадбирлар: сув, ҳаво ва қуёш ванналарини ўтказиш. Болаларни чиниқтиришда асосий табиий факторлар (қуёш, ҳаво ва сув) дан болалар ёшига мос равишда дифференциациялашган ҳолда мутахассис ходимларнинг тайёргарлиги ва ташкилотнинг имкониятидан келиб чиқиб, методик тавсияга амал қилган ҳолда ташкил этилиши лозим.
  

Сув ҳавзасида чўмилишни ташкил этишда болалар ёшига алоҳида аҳамият бериш лозим: кичик ва ўрта гуруҳларда 15-20 дақиқа, катта ва тайёрлов гуруҳларида 25 дақиқа.
Болаларга сув ҳавзасида чўмилиш фақатгина шифокор-педиатрнинг рухсати билан амалга оширилади.
Мактабгача таълим ташкилотида чиниқтиришнинг асосий қоидаси-аста-секинлик ва мунтазамлилик.
Мактабгача таълим ташкилотларида кенг тарқалган чиниқтиришнинг кўринишлари – бу ҳаво ва сув муолажалари.
Ҳаво билан чиниқтиришга қуйидагилар киради:
1.Хонадаги ҳароратнинг доимий 19-22º да бўлишини таъминлаш;
2.Болалар бўлмаган вақтларда хонада елвизак ўтказиш;
3.Ҳар куни очиқ ҳавода сайрни ташкил этиш.
Сув билан чиниқтиришга қуйидагилар киради:

1. 
   Нам сочиқ билан баданни артиш;
   
2. 
   Аста-секин сув ҳароратини пасайтириш билан томоқни чайиш;
   
3. 
   Оёққа контраст сув қуйиш;
   
4. 
   Тузли йўлакчаларда юриш.
   

Ҳаво ванналарини ўтказишда алоҳида қоида талаб этилмайди, имконият даражасида очиқ ҳавода кўпроқ сайр қилиш тавсия этилади.
Фақат қуёш ванналарини қабул қилишда эҳтиёт чораларини кўриш лозим. Бола қуёш ванналарини қабул қилишдан аввал бош кийим кийган ҳолда бўлиши ва қуёш остида узоқ қолмаслиги лозим. Ўзбекистон Республикаси ҳудудларида қуёш ванналари соат 10.30-11.00 га қадар ўтказилиши тавсия этилади, қуёш тикка келганда қуёш ваннасини қабул қилишга йўл қўйилмайди.
Қуёш ваннасини қабул қилиш давомийлиги 7-10 дақиқани ташкил этади.
Тузли йўлакчалардан юриш қуйидаги тартибда ташкил этилади:
аввал иккита-узунлиги 2 м, эни 40 см бўлган мато тайёрлаш лозим. Ушбу мато қалинроқ ёки бир неча қават бўлиши керак. Идишга ош тузининг сувдаги эритмаси (10 литр сувга 100 грамм туз солиб) тайёрланади. Матолардан бири тузли сувга солиб, бир оз сиқиб олинади(қаттиқ сиқилмайдиматода тузли сув намлиги сақланиши лозим). Полга намланган мато солинади, кетидан қуруқ мато солинади, кейин, массажли йўлакча қўйиш мумкин. Болалар тайёрланган йўлакчадан кичик қадам ташлаб, аввал тузли, кейин қуруқ, сўнг ғадир-будур йўлакчадан юриб ўтадилар. Тузли йўлакчалардан ўтиб бўлгандан сўнг, ҳар бир болага ўз оёқ кафтини массаж қилиш таклифини бериш мумкин.