11 – laboratoriya ishi Mavzu: mt dayasalgan barqaror tok generatorini tadqiq etish. Ishning maqsadi

11 – laboratoriya ishi
Mavzu: MT dayasalgan barqaror tok generatorini tadqiq etish.
Ishning maqsadi: Maydoniy tranzistorda yasalgan tok generatorini ishlash xossalarini o‘rganish. Mtni Yuklama rezistori sifatida qo‘llanilishini o‘rganish.

1. 
   Laboratoriya ishini bajarishga tayyorgarlik ko‘rish:
   

Buishnibajarishdastoktokizanjiridagiqarshilikqiymatininguzatishxarakteristikasiko‘rinishigata’sirinio‘rganibchiqing. KvazichiziqliYUklamasifatidaturlimaydoniytranzistorlarqo‘llanilgandauzatishxarakteristikalarturlichabo‘lishigaahamiyatbering.
MantiqiysignallarsathlarinianiqlashdakalitninguzatishxarakteristikasiU_CHIQ=f(U_KIR)danfoydalanilishiga e’tibor bering. (11.1- rasm)

11.1 – rasm. Kalitninguzatishxarakteristikasi
MantiqiynolU⁰hamdamantiqiybirU¹sathlaruzatishxarakteristikasivauningko‘zguliaksi (punktirchiziq) kesishgannuqtalardananiqlanadi.
_ΛU = U¹ – U⁰mantiqiysignallarningsathlarfarqidebataladi.
2. Laboratoriyaishinibajarishuchuntopshiriq:
2.1. MTdayasalgankalituzatishxarakteristikasigaYUklamaqarshiliginingta’siriniU_CHIQ=f(U_KIR)tadqiqetish.
n-turdagikanaliinduksiyalanganMDYAtranzistordabajarilgankalit sxemasi 11.2- rasmdakeltirilgan. SxemaE2 = 9Vmanbadanta’minlanadi. KirishkuchlanishiU_KIRroslanuvchiE1kuchlanishmanbaidanberiladi. ChiqishkuchlanishiU_CHIQvaiste’molqilinayotgantoknio‘lchashuchunraqamlivoltmetrvaampermetrlardanfoydalaning. VT1 sifatidaK176LP1 mikrosxemadagi n-kanallitranzistorlarningbirinioling. Ishlashqulaybo‘lishiuchunilovadakeltirilganmikrosxemaprinsipialsxemasinichizibolingvaelektrodlariraqamlarinibelgilaboling.
Laboratoriya ishini bajarish uchun topshiriq:

11.2 – rasm. . n -MDYAtranzistorlardabajarilgankalitsxemasi. (Yuklamadarezistor)

11.3 – rasm. n -MDYAtranzistorlardabajarilgankalitsxemasi. (Yuklamadatranzistor)

11.4 – rasm. VT1 va VT2 larsifatidaK176LP1 mikrosxemadagiixtiyoriykomplementartranzistorlarjuftligiyokialohidakalitsxemasi

MDYAtranzistorstokzanjirigachiziqlirezistorR=51 kOmniulang;
- kuchlanishmanbaiqiymatiniE2=9 Vqilibo‘rnating;
- kirishkuchlanishini 0 dan 9Vgachao‘zgartiribborib, U_CHIQ=f(U_KIR)vaI_IST=f(U_KIR)bog‘liqliginio‘lchang;
- qarshilikningR=10 kOm va3,5 kOmqiymatlariuchuno‘lchashlarnitakrorlang;
- tajribanatijalaridanfoydalanibU_CHIQ=f(U_KIR)bog‘liqlikgrafiklariniquring.
2.2. n - MDYAtranzistorlardayasalgankalituzatishxarakteristikasinitadqiqetish.
n -MDYAtranzistorlardayasalgankalitnitadqiqetishsxemasi11.3 – rasmdakeltirilgan. VT1 va VT2 tranzistorlarsifatidaK176LP1 mikrosxemadagiixtiyoriytranzistorlarniyokialohidakalitsxemasinioling.
2.1 – banddagitajribalarnitakrorlang.
2.3. KMDYAtranzistorlardayasalgankalituzatishxarakteristikasinitadqiqetish.
KMDYAtranzistorlardayasalgan kalitni tadqiq etish sxemasi 11.4 – rasmdakeltirilgan. VT1 va VT2 tranzistorlarsifatidaK176LP1 mikrosxemadagiixtiyoriykomplementartranzistorlarjuftligiyokialohidakalitsxemasinioling.
2.1 – banddagitajribalarnitakrorlang.
3. Tajribadaolingannatijalarniishlash.
3.1. 2- banddaolinganuzatishxarakteristikalarniquring.
3.2. HarbirkalituchunmantiqiysignalU⁰vaU¹ sathlarivamantiqiysignallarsathlarfarqi_ΛU = U¹ – U⁰nianiqlang.
Olingan natijalarni 11.1 – jadvalgakiriting.
11.1 – jadval

Parametr Yuklamaturi	U^0, V	U^1, V	ΛU, V	PO‘RT, mV
Qarshilikliyuklama
RYU=51kOm
RYU=10kOm
RYU=3,5kOm
n – MDYA (p-MDYA) tranzistorlikalit

3.3. Mantiqiynolvamantiqiybirholatlaridamanbadaniste’molqilinayotganquvvatningo‘rtachaqiymatinianiqlang:

; .
Hisobotmazmuni.
- o‘lchashsxemalari;
- olinganbog‘liqliklarjadvallarivagrafiklari;
- o‘lchashvahisobnatijalariningtahlili.

Nazoratsavollari.
1. YuklamasifatidaqarshilikulangankalitparametrlariningYUklamadagiqarshilikqiymatigabog‘liqliginitushuntiring.
2. NimasababliKMDYAtranzistorlardayasalgankalitstatikholatlardamanbadanquvvatiste’molqilmaydi ?