100 йиллигига бағишланади Муминов Н. Г

С
– йиллик иқтисодий самара, сўм; 
Х
1
ва 
Х
2
– янги техника ѐрдами билан тайѐрланган маҳсулот 
бирлигига сарфланган келтирилган харажатлар (
Т

Е
н 
х К
); 
А
2
–ҳисобот йилида янги техника ѐрдамида ишлаб чиқарилган 
маҳсулотнинг йиллик ҳажми.
Янги техника ва технологиянинг иқтисодий самарадорлигини 
режалаштириш ва башорат қилишда унинг бир қатор асосий техник-
иқтисодий кўрсаткичларга, жумладан фойданинг кўпайиши, меҳнат 
унумдорлигини ошиши меҳнат, моддий ва капитал сиғимининг 
пасайиши, маҳсулот таннархининг камаймшига таъсир этиши ҳисобга 
олинади. Масалан, янги маҳсулотни ишлаб чиқариш ҳисобига 
олинадиган режали фойданинг кўпайиши қуйидаги формула билан 
аниқланади. 

 
Ф 
t
= 

(Б
t
 
–Т
t
) *А
t 
- 
(Б
1
-
Т
1
) *А
1

 
бунда 

 
Ф
t
- 
келгуси даврда фойданинг ошиши (сўм ҳисобида); 
Б
t
ва 
Т
t
корхона улгуржи баҳоси ва янги маҳсулот бирлигининг 
ишлаб чиқариш таннархи; 
Б
1
ва 
Т
1
–корхона улгуржи баҳоси ва алмаштириладиган 
маҳсулотнинг янги техникани жорий этилгунгача бўлган йилдаги 
таннархи (сўм ҳисобида); 
А
t
ва 
А
1
– келгуси даврда ишлаб чиқариладиган янги маҳсулот ва 
янги техникани жорий этишгача бўлган йилдаги алмаштириладиган 
маҳсулотнинг хажми (сўм ҳисобида). 
Янги техниканинг самарадорлигини ҳисоблаш ва таҳлил этиш 
унинг ижтимоий натижалари ва оқибатларини ҳам ҳисобга олиш керак 
бўлади. Улар жумласига, меҳнат шароитларини яхшилиш, хавфсизлик 
ва қулайликни таъминлаш, ходимларнинг билими ва илми ҳамда 

---

139 
малакасини ошириш, атроф-муҳитни муҳофаза қилиш, инсон 
фаолияти учун энг яхши шароитлар яратиш киради.