100 йиллигига бағишланади Муминов Н. Г

12.3. 
Айланма маблағлар ва уларнинг айланишини тезлаштириш 
Саноат корхоналарининг фаолияти асосий ва айланма фондлар 
ҳамда айланма маблағлар билан узвий боғлиқлиги алоҳида аҳамият 

---

201 
касб этади. Муомаладаги ишлаб чиқариш фондларининг йиғиндиси 
айланма маблағларни ифодалайди. Айланма маблағлар 2 та фондни 
ўз ичига олади: 
1. 
Айланма фондлар; 
2. 
Муомала фондлари. 
Айланма фондлар ўз навбатида ишлаб чиқариш жамғармаси, 
тугалланмаган ишлаб чиқариш, келгуси давр харажатлари ва 
складлар (омбор)лардаги тайѐр маҳсулотлардан иборат бўлади. 
Муомала фондларига жўнатишга юкланган маҳсулотлар ва 
давлат банкидаги пул маблағлари киритилади.
Айланма маблағларнинг таркибини 6-чизмада кўриш мумкин: 
 
 
 
 
 
 
6-
чизма.
Айланма маблағлар
54
(
саноат ишлаб чиқариши бўйича). 
Айланма маблағлар доимо ҳаракатда бўлиб, пул ва ишлаб 
чиқарилган товар шаклида рўй бериши мумкин. У қуйидаги схема 
билан ифодаланади: 
54
Ортиқов А. «Саноат иқтисодиѐти». Ўқув қўлланма. – Т.: ТДИУ, 2006 – Б.161. 
Айланма маблағлар 
Айланма фондлар 
Муомала фондлари 
Ишлаб 
чиқариш 
жамғар-
маси 
Тугаллан
-
маган 
ишлаб 
чиқариш 
Келгуси 
давр 
харажатл
ари 
Омборда
-
ги тайѐр 
маҳсулот 
Жўнатиш
га 
юкланган 
маҳсулот 
Расчѐтдаги 
маблағлар 
ва пул 
маблағлар
и 
Нормаллаштириладиган
айланма маблағлар 
Нормаллаштирилмайдиган айланма 
маблағлар 
Ив
П
Ич
Иҳ
Т
П
1

---

202 
Бунда: