10-o`zb tarix qq indd

Mustafa Chuqay
hám tashkentli ózbek 
Vali Qayumxan
baslaması menen 1942-jıl martta 
Túrkstan legionına
tiykar salınǵan. Legiondı siyasiy hám ideologiyalıq jaqtan basqarıw 
Milliy Túrkstan Birligi Komitetine júklengen. Vali Qayumxan komitet 
prezidenti edi. 
Sawash háreketleri dáwirinde áskeriy tutqınlıqta bolǵanlar, 
ásirese, Túrkstan legionı qatnasıwshılarınıń táǵdiri de júdá awır 
ótti. Urıs tamam bolǵannan keyin, olar hámme jerde quwǵın 
etildi, SSSRǵa qaytarılǵan áskeriy tutqınlardıń kópshiligi arnawlı 
lagerlerge jaylastırılıp, hár túrli qıynawlarǵa duwshar boldı. Bul 
Áskeriy tutqınlardıń jaǵdayı

---

100
qıynawlardan aman qalǵan az sanlı 
adamlar ǵana, keyin azatlıqqa shıǵarıl-
dı. Olardan shofirkanlı 
Abdulla Rasu-
lov
sıyaqlı sanawlı jerlesimiz nemis hám 
sovet konclagerlerinen aman shıǵıp, 
Ózbekistanǵa qayttı.
Jeńis bayramınan Eslew hám Qádirlew 
kúnine shekem.
Ózbekistan Respublikası 
ǵárezsizlikke eriskennen keyin, 
1995-
jılı
33 tomlı «Eslew» kitabı (keyin oǵan qosımsha tárizde jáne 2 tom 
shıqqan) hám Ózbekistan xalqınıń urıs jılları front artındaǵı erlikleri 
bayan etilgen ulıwmalasqan arnawlı tom ózbekshe hám russha basıp 
shıǵarıldı. 
Tashkentte 1999-jıl may ayında 
Eslew hám Qádirlew maydanı 
qurılıp, onda 
«Hásireti ana» esteligi
hám de qıyabannıń arqa hám 
qubla tárepinde boy tiklegen bastırmalar tekshelerinde Ekinshi jáhán 
urısında qurban bolǵan ózbekistanlı barlıq jawıngerlerdiń atı-fami-
liyası jazılǵan metall teksheler ornatıldı.
Jeńis bayramı
belgilenetuǵın 9-may sánesi 
Eslew hám Qádirlew 
kúni
dep járiyalanıp, Tashkentten tısqarı, Qaraqalpaqstan Respublikası, 
barlıq wálayatlar orayları hám rayonlarda Eslew maydanları qurılıp, 
bul maydanlarda da «Hásiretli ana» esteligi ornatıldı.
«Hásiretli ana» esteligi
Pikir!
Ullı jeńistiń 72 jıllıǵı múnásibeti menen paytaxtımızda barlıq qala 
hám awıllarımızda kóplegen ilajlar, urıs qatnasıwshıları menen 
ushırasıwlar, eslew máresimleri ótkerilmekte...
Biz «Ózbek xalqına tınıshlıq hám amanlıq kerek» degen shaqırıǵınıń 
mánisin tereń ańlaǵan jaǵdayda, tınıshlıq ushın hárbirimiz juwapker 
ekenligimizdi umıtpastan, bárhama sergek hám abaylı bolıp 
jasawımız kerek».
Ózbekistan Respublikası Prezidenti Shavkat Mirziyoyevtıń 2017-jıl 
9-mayda sóylegen sózinen.

---

101