10-o`zb tarix qq indd

Xalıq turmısı hám qıyınshılıqlar.
Urıs Ózbekistandaǵı hárbir shańaraqtı 
materiallıq tárepten de qıyın awhalǵa 
salıp qoydı. Qalalarda azıq-awqatqa 
kartochka sisteması engizilip, isshi hám xızmetshilerge kúnine 
400—500 grammnan, shańaraq aǵzalarına 300—400 gramnan 
nan berildi. Basshı xızmetkerler bolsa arnawlı azıq-awqat (payok) 
penen támiyinlep turıldı. Qıyınshılıqlar jámiyettiń jámiyetlik ruwxıy 
jaǵdayında keskinlikti payda etti, biraq fashizm ústinen erisiletuǵın 
jeńiske isenimi sónbedi.
Ásirese, urıs jıllarında ózbek awıllarında awhal tómen bolǵan. 
Kolxozlarda jası úlkenler hám 12 jastan ótken balalar ushın májbúriy 
Batıs frontqa azıq-awqat hám 
kiyim-kenshek alıp barǵan 
delegaciya (ońnan ekinshide 
delegaciya baslıǵı Hasan 
Islamov).

---

94
is kúni norması 1,5 ese kóterilgen. Belgilengen miynet normasın 
orınlay almaǵan kolxozshılar ayawsız jazalanǵan. Awıllarda túrli 
kesellikler hám asharshılıq nátiyjesinde on mıńlap adamlar ómirden 
kóz jumǵan. Urıs jıllarında asharshılıq iri óndiris oraylarına da 
tarqalǵan.
Ózbek xalqınıń keń peyilligi hám 
baynalmilal járdemi.
Urıs jıllarında xalıq 
quramında áskeriy xızmetshiler shańaraq-
ları, evakuaciya etilgenler, urıs mayıpları, 
jetim balalar dep atalǵan jańa jámiyetlik 
toparlar payda boldı. Ózbekistanǵa 
1 mln
nan artıq adamlar, sonday-aq, 
200 000
bala 
evakuaciya etildi. Hár qıylı millettegi jetim 
balalardı ózbek xalqı óz perzentlerindey 
kórip, olardı tárbiyalap kámalǵa keltirdi. 
Máselen, tashkentli temirshi 
Shoahmad Shomahmudovlar
shańaraǵı 
15 balanı, kattaqorǵanlı urıs mayıbı 
Hamid Samadov
13 balanı, 
samarqandlı kolxozshı hayal 
Fatima Qasimova
10 balanı alıp 
tárbiyaladı. Respublikamızǵa urıs dáwirinde 30 dan artıq áskeriy 
gospital jaylastırıldı. Jaraqatlanǵanlardıń kópshiligi emlenip jawıngerlik 
qatarǵa qaytarıldı. Urıs mayıplarınıń birazı jumısqa ornalastırıldı.
Sh. Shomahmudovlar 
shańaraǵı
Este saqlań!
Túrli milletke tiyisli bolǵan 15 balanı perzentlikke alǵan 
temirshi usta Shoahmad Shomahmudov hám onıń hayalı Bahri 
Akramovalar shańaraǵı ullı insanıylıq pazıyletlerdi kórsetip 
kópshilikke úlgi boldı. Urıstan mayıp bolıp qaytıp kelgen 
Hamid Samatovlar shańaraǵı 13 balanı, kolxozshı hayal Fatima 
Qasimovalar shańaraǵı 10 balanı óz qushaǵına alıp, mehr bulaǵı 
menen olardıń qálbin ısıttı, kewlin kóterdi.
Urıs jıllarında milliy siyasatta keshirip bolmas zorlıqlarǵa jol 
qoyıldı. Totalitar dúzimi basshılarınıń pármanı menen Kavkaz xalıq-
ları (chechenler, ingushlar, qarachaylar, mesxeti túrkleri, bolgarlar 
h.t.b.), qrım tatarları hám Volga boyı nemisleri 1943—1944-jıllarda 
qıstawlı túrde mámlekettiń shıǵıs aymaqlarına kóshirilip jiberildi. 
Qrımnan