10-o`zb tarix qq indd

Ózińizdi sınań!
Qısqı sarayın iyelegen kúshler — bul...
Vladimir Ulyanov — bul ...
F. Kolesov hám E. Perfilevler — bul ...
!
Bolshevikler hám sol eserlerdiń Túrkstan jadidlerine qarsı 
gúresi.
Túrkstannıń táǵdiri sheshilip atırǵan áne usı qıyın waqıtta 
bolshevikler hám sovet hákimiyatına múnásibet máselesinde 

---

13
musılman xalqınıń tiykarǵı wákilleri bolǵan «Shuroi Ulama» hám de 
alǵa ilgerlewshilerden ibarat Milliy Oray (Kraymussovet) ortasında 
gúres kúsheyip ketti. «Shuroi Ulama» jámiyetiniń Tashkent bólimi 
jetekshileri (Sherali Lapin hám b.) hákimiyattı kúsh penen iyelegen 
bolsheviklerdi qollap-quwatladı. Túrkstan úlkesi musılmanları Oraylıq 
Keńesi (Milliy Oray) bolshevikler menen birge islesiwge qarsı shıqtı 
hám noyabr ayı baslarında Tashkentten Qoqan qalasına kóship ótip, 
Ferǵana oypatlıǵında óziniń háreketlerin kúsheytti. «Shuroi Islamiya» 
jámiyeti de bul waqıtta óz rezidenciyasın Qoqanǵa kóshirdi. 
Tashkent qalasında «Shuroi Ulama» jámiyetiniń baslaması menen 
1917-jılı 12—15-noyabrde «túrli musılman toparlarınıń birlesken 
keńesi» ótkerilip, onda Sırdárya hám Samarqand wálayatlarınan kel-
gen wákilleri qatnastı. Keńes kún tártibinde «Túrkstanda hákimiyattı 
dúziw» máselesi turatuǵın edi. Keńes orınlarınıń yarımı musılman 
xalqı wákillerine beriletuǵın koalicion húkimet dúziwdi jaqlap shıqtı. 
Biraq bolshevikler ózleri menen koalicion húkimet dúziwdi árman 
etken Sherali Lapin basshılıǵındaǵı ulamashılardıń pikirin qatań túrde 
biykar etti. Ulamashılardıń bul talabın milliy demokratiyalıq kúshler 
de qollap-quwatlamadı.
Jadidler hám olardıń «Shuroi Islamiya» hám de Túrkstan úlke 
musılmanları Oraylıq Keńesi (Milliy Oray)ndegi qatarları Pútkil 
Túrkstan musılmanları qurıltayın shaqırıw hám onda Túrkstanǵa 
avtonomiya huqıqın beriw usınısı menen maydanǵa shıqtı. Bol-
shevikler eń dáslep Túrkstan alǵa ilgerlewshileri hám jadidlerine qarsı 
ayawsız gúres alıp bardı.