10. «Мозаика» (терма иш)

10. «Мозаика» (терма иш)


Таърифи
Бу иш тўрт босқичда амалга оширилади (ҳар босқичнинг давомийлиги 10 дақиқагача). Иштирокчилар олдиндан тайёрлаб қўйилган ва ҳар бир столга қўйилган ҳарфли индекслар (А, В, С) билан белгиланган карточкалар бўйича учликларга бўлинадилар.

1. 
   Ўқитувчи учликларга топшириқ беради: масалан, бирон мавзу бўйича тезислар тузиш, ўрганилаётган ҳодиса ёки воқеанинг ўзига хос хусусиятларини аниқлаш, ўрганилаётган мавзу бўйича бошқа гуруҳ ўқувчилари учун саволлар тайёрлашни таклиф қилади. Натижада учликнинг ҳар бир ўқувчисида кичик гуруҳда келишилган қарор ёзилган варақ ҳосил бўлади.
   
2. 
   Иккинчи босқичда иштирокчилар бошланғич гуруҳларини тарк этиб, ҳарфли индексларни бирлаштириш (А-А; В-В ва ш.ў.) асосида муваққат жуфтликларни ҳосил қиладилар. Жуфтликларда иштирокчилар бошқа таклифлар билан танишадилар, ўз ечимлари конспектини тўлдирадилар ва аниқлаштирадилар, зарур бўлса – икки турли гуруҳларнинг ёндашувларини ўзида мужассамлаштирадиган янги конспектни тузадилар.
   
3. 
   Навбатдаги босқич шакли бўйича аввалги босқични деярли такрорлайди: барча иш “ҳарфлар бирлиги” асосидаги жуфтликларда, бироқ янги шериклар билан олиб борилади. Шу тариқа, учинчи босқич якунига келиб ҳар бир иштирокчи муаммони ҳал қилишнинг кўп вариантли конспектига эга бўлади.
   
4. 
   Якунловчи босқичда иштироркчилар дастлабки учликларга қайтадилар, ва бошқа гуруҳларнинг фикрини била туриб, энг тўлиқ қарорни қабул қилиш, ўз нуқтаи назарига “сайқал бериш” имконига эга бўладилар.
   

Фойдаланиш доиралари
Табиий ва аниқ фанларни ўқитишда.


Афзалликлари
Ушбу услубият ўқитувчига ечилаётган масалаларнинг вариативлигини, яъни бир неча йўллар орқали ечиш мумкинлигини намойиш этишга имкон беради. Айни пайтда, ўқувчилар диққатини бу жараёнда “тўғри” ва “нотўғри” ечимлар бўлиши мумкин эмаслигига қаратиш лозим. Таклиф этилган ҳар бир вариантда оқилона фикр мужассамлашган, фақат уни “ўстириш”, яъни ривожлантириш лозим.


Қийинчиликлари
Катта вақт ажратилишини талаб қилади, шунинг учун ўқитувчига ушбу машқни дарсга мослаштириш ёки белгиланган вақтга қатъий риоя қилиш лозим.