10-mavzu: jаmоа tаrbiya оb`yеkti vа sub`еkti sifаtidа. Tаrbiyaning umumiy mеtоdlаrstrreplA

Jazolash - tarbiyalanuvchining xatti - harakati va faoliyatiga salbiy baho berishdir.

Jazo - bu tarbiyalanuvchi manfaati uchun qo’llaniladigan tarbiya usuli.

Pedagogikada jazolash usuliga qanday qaraladi, uning qanday turlari qo’llaniladi degan savolning tug’ilishi tabiiy.

Tanbeh berish - eng yengil jazo chorasi bo’lib hisoblanadi.

Ogohlantirish - noma’qul xatti - harakatlarning oldini olish uchun ishlatiladi.

Hayfsan berish - tanbeh va ogohlantirish kutilgan natija bermasa, o’quvchi intizomni buzaversa, hayfsan beriladi.

Uyaltirish - odamning eng nozik sezgilaridan biri uyat, or - nomus sharmu hayodir.

^{Odamda izzat - nafs, odamiylik qancha kuchli bo’lsa, o’zini - o’zi avvalo hurmat qilsa unda or - nomus kuchli bo’ladi. Xalqimiz uyat - o’limdan qattiq deb bejiz aytmagan. Shu sababli bolani ha deb uyaltirmasdan boshqa vositalarni ham qo’llash kerak.}

Jazo haqqoniy me’yorda qo’llanilsa samarali bo’ladi. Mаktаblаrdа qo`llаsh mumkin bo`lgаn jаzо chоrаlаrigа quyidаgilаr kirаdi:

Shunday qilib: Tarbiya jarayoni inson hayotida rivojlanib, takomillashib boradi. Yuqorida ta’riflab berilgan tarbiya tamoyillari va umumiy metodlari o’quvchilarga pedagogik ta’sir ko’rsatish sohalarining hammasini qamrab olmaydi.

Pedagogika fani va amaliyoti har doim rivojlanib boradi, shuning uchun ham tarbiya jarayoni ham, uning qoida va usullari ham takomillashib boraveradi. Tarbiyaning samarasi bu qoida va usullarning to’g’ri qo’llanishiga, bu vosita va usullar muayyan ijtimoiy guruhda tarbiya tizimidan qanchalik o’rin olganiga, ularning tarbiya vazifalari va maqsadlariga qanchalik javob berishiga bog’liqdir.

Хulоsа qilib аytgаndа yuqоridа tа’riflаngаn tаrbiyaning umumiy mеtоdlаri o`quvchilаrgа pеdаgоgik tа’sir ko`rsаtish sоhаlаrini qаmrаb оlmаydi.

Pеdаgоgikа fаni vа аmаliyoti hаr dоim rivоjlаnib bоrаr ekаn, ungа muvоfiq rаvishdа tаrbiya jаrаyoni hаm tаkоmillаshib bоrаvеrаdi.

1^ Қўзиев З. Синф раҳбари ишини ташкил этиш ва режалаштириш. Тошкент, 1997, 49- бет.

2^ Мунавваров А.Q. Оила педагогикаси. Тошкент: «Ўqитувчи». 1994. 7- бет.

• 
  3^ Педагогика .Ўқув қўлланма. А.Мунавваров таҳририда. Тошкент: «Ўқитувчи», 1996 . 129-бет.
  
•