10-ma’ruza 4G to’rtinchi avlod sotali aloqa tizimlari Reja

OFDMA texnologiyalari

OFDM modulyasiyalashni OFDMA - Orthogonal Frequency Devision Multiple Access ulanish prinsipi – kanallar ortogonal chastota bo‘yicha ajratiladigan ko‘p tomonlama ulanish aniqlaydi. Uning ma’nosi shundan iboratki, operatorning ishlashi uchun ajratilgan butun chastota-vaqt maydoni ham chastota bo‘yicha (15 kGs), ham vaqt bo‘yicha (0,5 ms) uncha katta bo‘lmagan bloklarga bo‘linadi. Tarmoq bu bloklarni abonentlar orasida ularning ehtiyojlari va tarmoqning imkoniyatlariga bog‘liq ravishda taqsimlaydi. Shunday qilib, resurslardan maksimal samarali foydalanish ta’minlanadi (10.11-rasm).

10.11-rasm. OFDMA – modulyator

OFDMAda foydalanuvchilar chastotalar nimtashuvchilarini va vaqt slotlarini birgalikda ishlatadi. Bunday yondashish multifoydalanishlik ajratilishini oshiradi, kanallarni foydalanuvchilarga biriktirilishini rejalashtirishda erkinlikni va bir necha boshqa, lekin ishlatilishidagi muhim avzalliklarini oshiradi. OFDMAning ishlatilishi har ikkala yo‘nalisharda sarlavhani uzatish kabi ayrim qo‘shimcha sarflarni talab qiladi, chunki qabullagich ham foydalanuvchiga qaysi chastoatlar nimtashuvchilari biriktirilganligini bilishi kerak.

OFDMAning avzalliklari

OFDMAda foydalanuvchilarga turli vaqt slotlaridagi chastotalar nimtashuvchilari tayinlanadi (TDMA), ya’ni u ma’nosi bo‘yicha FDMA va TDMAlarning aralashmasi hisoblanadi. OFDMA avzalliklari ko‘p nurlilikni barqaror so‘ndirish va chastota bo‘yicha ajratish tufayli hatto yagona foydalanuvchi OFDM avzalliklaridan boshlanadi. Modomiki, ko‘p stansiyali ulanish raqamli ko‘rinishda bajarilgan ekan (Furye tez o‘zgartirishigacha – IFFT), chastotalar polosasi kengligini dinamik va samarali taqsimlash mumkin. Bu foydalanuvchilarga yaxshi xizmat ko‘rsatish uchun vaqt va chastota slotlarini tanlash algoritmlarini birlashtirishga imkon beradi.

OFDMAning OFDMga nisbatan yana bir sezilarli avzalligi uning uzatish quvvatini kamaytirishning potensial imkoniyatlari, shuningdek matematik kutishga (PAPR – Peak-to-Average Power Ratio) maksimum quvvatga nisban talablarni kamaytirilishi imkoniyati hisoblanadi. PAPR muammosi, ayniqsa, “yuqoriga” yo‘nalishda uzatishda o‘tkir turibdi, bu yerda quvvat samaradorligi va quvvat amper soatlari narxi katta qiziqtirishga ega.