10-laboratoriya mashg`uloti. Mavzu: Toza virus preparatlarni olish usullarini o’rganish. Virusga qarshi himoyaning nomaxsus omillari

Interferon ta’sir mexanizmi
Viruslar bilan zararlangan hujayralar IFN ishlab chiqarishni boshlaydi va uni atrof muhitga ajratadi. IFN ta’siri ostida qo‘shni hujayralarda himoya mexanizmi faollanadi, bunda IFN hujayraga kirmaydi, balki faqatgina ularning yuzasida joylashgan retseptorlarga ta’sir qiladi.
Hujayra membranasida joylashgan hujayraviy retseptorlar bilan IFN ning ta’sirlashuvi natijasida quyidagi ikki fermentning sintezi boshlanadi:

1. 
   proteinkinaza fermentlari (RK_ds), elF-2 omili traslyasiyasini kuchaytiruvchi asubbirlikni fosforillaydi va uni inaktivlaydi. elF-2 ni kuchaytiruvchi omil ham hujayraviy va ham virusli i-RNKning translyasiyasi uchun zarurdir, demak bilvosita virusli i-RNK translyasiyasini bloklaydi.
   
2. 
   2^,5^, oligoadenilatsintetaza fermenti virus i-RNK buzadigan endonukleazani faollaydi (3-jadval).
   

3 - jadval
Interferon ta’sir mexanizmi
( A. G. Bukrinskiy, 1986 y. )

	2,5 -oligoadenilat - Sintetaza - kislota Nukleaza virusning erkin i-RNKning buzilishi proteinkinaza fosforillangan translyasiyaning e IF-2 buzilishi.
IFN
IFN

Turli xil viruslar chaqiradigan infeksiyalarda IFN ta’sir mexanizmining universalligi virusli i-RNK buzilishi va virusli oqsil translyasiyasining bloklanishida namoyon bo‘ladi.

Interferonning antivirus ta’sirining maxsus mexanizmlari ham mavjud, masalan, interferon bilan faollangan hujayralarda sintezlanadigan M_x oqsili gripp virusi genining birlamchi transkripsiyasini to‘xtatadi, lekin deyarli boshqa viruslarga ta’sir qilmaydi.