10-laboratoriya mashg‘uloti mavzu: Baliqlarni ekspertizasi

10-LABORATORIYA MASHG‘ULOTI
Mavzu: Baliqlarni ekspertizasi

Reja:	1.	Baliqni organoleptik tekshirish usuli yordamida yangiligini aniqlash bunda (tangachalariga, shilliq modda bilan qoplanishiga, ko‘zini holati, jabrasining rangi va hidiga e’tibor beriladi).
	2.	Yangiligini aniqlashda bakteroskopik usulidan foydalanish.
	3.	Nessler reaksiyasini o‘tkazish.

mashg‘ulotning maqsadi: Baliqni tashqi belgilariga e’tibor bergan holatda hamda baliq go‘shtining yuza chuqur qatlamlardan tayyorlangan mazokni mikroskop ostida ko‘rish orqali yangiligi va istemolga yaroqliligini aniqlash.
Kerakli jihoz, reaktiv va asbob uskunalar: Buyum shishachalari, mikroskop, petri chashkasi, o‘tkir pichoq, sprit lampasi, nessler eritmasi, gram usulda bo‘yash uchun kerakli bo‘lgan reaktivlar.
Mashg‘ulotning borishi: Har xil sifat ko‘rsatgichga ega bo‘lgan baliqlarni tashqi tomondan tangachalarini holati, baliqni tashqi tomondan shilimshiq moddalar bilan qoplanganlik holati, ko‘zi, jabrasining rangi hamda baliqning konsistensiyasiga e’tibor beriladi. Baliq go‘shtining yuza va chuqur qatlamidan surtma tayyorlanib mikroskop ostida mikroorganizmlar bor yo‘qligiga e’tibor beriladi. Baliq go‘shtining pH muhiti va kimyoviy tarkibi o‘rganiladi. O‘tkaziladigan ishlar bo‘yicha tushuncha beradi, yozdiradi va amalda ko‘rsatadi.
Baliqlarni yangiligini va zararsizligini aniqlash
Baliqlar yomon sharoitda saqlansa, juda ham tez vaqt ichida buziladi va chiriy boshlaydi. Shuning uchun ham baliq tez ayniydigan mahsulotlar qatoriga kiradi. Bunga ko‘pgina omillar ta’sir ko‘rsatadi. Baliq go‘shti tolalarning yumshoqligi va uning tarkibida ko‘p miqdorda suv borlig‘i, glikogenning kamligi, yog‘ining tarkibida yog‘ kislotalarining ko‘pligi, tanasining shilimshiq modda bilan qoplanganligi (bu esa mikroorganizmlarning o‘sishi uchun qullay sharoit, muhit hisoblanadi), ichak fermentlarining yuqori jadalligi va baliq mikroflorasining 0^oda o‘sishi.
Sotish uchun olib kelingan baliqlar tekshirilishi shart.
Namuna olish. Baliqlarni sanitariya jihatdan tekshirishdan maqsad, ularning navini va sifatini aniqlashdan iborat. Namuna olishdan oldin baliqlar olib kelingan idishlar tekshiriladi, keyin esa baliqning ichini ochib ko‘rish uchun olib kelingan turkum mahsulotning har-har joydan 5 foiz olinadi. Tekshirishda biror narsaga gumon qilinsa, shu idishdagi hamma baliqlarning ichi ochib ko‘riladi.
Laboratoriyada tekshirish uchun o‘rtacha namuna olinadi. Olingan namuna bir turkumdagi hamma baliqlarning sifatini ko‘rsatadigan bo‘lishi kerak. Agar bitta baliqning og‘irligi bir kilogrammgacha bo‘lsa, o‘rtacha namuna uchun ikki-uch dona baliq olinadi, 2 kg gacha bo‘lsa 1-2 dona, 2 kg dan 5 kg.gacha bo‘lsa har ikki baliqdan yarmi, 5 kg dan ortiq bo‘lsa har ikki baliqdan uch bo‘lak olinadi (boshidan, o‘rtasidan va dum qismidan). Olingan namunalarning umumiy og‘irigi 500 gr bo‘lishi kerak.