1. Yer solig'i haqida tushuncha Yer solig'i obyekti va soliq solinadigan baza

Yer solig’i stavkalari
Yuridik shaxslardan olinadigan Yer solig’i stavkalari Prezident Qarori bilan tasdiqlanadi. Soliq stavkalari tuprok sifatini (bonitetini) hisobga olgan holda belgilanadi. Yer resurslaridan yanada samarali foydalanish uchun Soliq stavkasi 2009 yilga nisbatan 2010 yilda 1,15 barovarga indeksasiya kilindi, ya’ni 15 foizga oshirildi. 2010 yil uchun belgilangan yuridik shaxslardan olinadigan yer solig’i stavkalarining guruhlanishini quyidagi ma’lumotlardan kurish mumkin:
Yer solig’ini hisobi va to’lash tartibi Yer solig’i har yili 1-yanvargacha hisoblab chiqariladi va uning hisob-kitobi davlat Soliq
xizmati organiga hisobot yilining 15 fevraliga kadar taqdim etiladi. Yer solig’i Soliq solinadigan baza va belgilangan stavka asosida hisoblab chiqiladi. Yil mobaynida yuridik shaxslarda yer uchastkalariga bo’lgan mulk huquqi, egalik qilish huquqi, ulardan foydalanish huquqi yoki ijara huquqi vujudga kelganida (bekor qilinganda), shuningdek ular foydalanayotgan yer maydoni ko’paygan (kamaygan) yoki yer solig’i bo’yicha imtiyozlar huquqlari bekor qilingan (vujudga kelgan) taqdirda, yuridik shaxslar davlat Soliq xizmati organiga yer solig’ining aniqlashtirilgan hisob-kitobini yer uchastkasi ajratilgan (olib kuyilgan) yoki imtiyoz huquqlari bekor qilingan (vujudga kelgan) kundan e’tiboran bir oylik muddatdan kechiktirmay taqdim etishlari shart. Soliq davri mobaynida Qishloq xo’jaligi ekinlarining umumiy maydonida va tarkibida o’zgarishlar yuz bergan yagona yer solig’ini to’lashga utmagan Qishloq xo’jaligi korxonalari yer solig’ining aniqlashtirilgan hisob-kitobini davlat Soliq xizmati organiga joriy yilning 1 dekabriga kadar taqdim etadi. Yer solig’i yuridik shaxslar tomonidan har chorakda, chorakni ikkinchi oyining 15-kuniga kadar teng ulushlarda to’laydi (15 fevral, 15 may, 15 avgust, 15 noyabr).

• Soliq obyekti Kichik biznes subyektlariga Soliq solish obyekti bo’lib , yalpi tushum hisoblanadi. Yalpi tushum quyidagi daromadlardan tashkil topadi: tovarlarni (ish va xizmatlarni) sotishdan olingan sof pul tushumi;
• asosiy faoliyatning boshqa daromadlari;
• moliyaviy faoliyat daromadlari;
• fovkulodda yuzaga kelgan daromadlar

• Yalpi tushumdan chegirib tashlanadigan daromadlarga quyidagi lar kiradi: davlat qimmatli qog’ozlari bo’yicha daromadlar;
• to’lov manbaida Soliq solinadigan dividendlar va foizlar tariqasida olingan daromadlar;
• dividendlar tariqasida olingan va kaysi yuridik shaxsdan olingan bo’lsa, usha yuridik shaxsning ustav fondiga (ustav kapitaliga) yo’naltirilgan daromadlar.
• hisobot yilida aniqlangan o’tgan yillardagi daromadlar. Mazkur daromadlarga ular kaysi davrda paydo bo’lgan bo’lsa, usha davrdagi qonun xujjatlariga muvofik Soliqlar va boshqa majburiy to’lovlar bo’yicha o’tkazilgan hisob-kitoblar inobatga olingan holda Soliq solinishi kerak;
• ko’p oborotli qaytariladigan taraning qiymati, agar uning qiymati tovarlarni (ishlar va xizmatlarni) realizasiya qilishdan olingan tushumning tarkibiga ilgari kiritilgan bo’lsa;
• mahsulot yetkazib beruvchilarning siylovi (skidka) tariqasida va asosiy vositalarni tugatish natijasida olingan boshqa daromadlar.