1-variant “Umumiy kimyoviy texnologiya” fanining mazmuni, predmeti va metodi. Fanning mazmuni, vazifalari, predmeti va metodi

3-savolga javob.
Suyuq havoni fraksion bug’ latish eki kondensatsiyalash usuli. Buning uchun havoni deyarli suyultirish kerak; buni istib bug’latsak,temperaturasi pastroq bo’lgan komponent bug’ xolida ajralib chiqadi, bunda birinchi bo’lib azot uchadi, chunki azot va kislorodning qaynash temperaturalari har xil, azotniki -195,8^oC bo’lsa, kislorodniki esa – 183C atrofida (bosim bir atmosfera bo’lgan sharoitda). Bunda deyarli ikkala komponent ham ajralib chiqadi, chunki qaynash temperaturalari bir-biriga yaqin bo’lgani uchun. Shu munosabat bilan texnikada havoni ajratib, toza azot va kislorod olish uchun rektifikatsiya usuli qo’llaniladi. Rektifikatsiya - bu suyuq moddalarni ko’p marotaba bug’ latish va suyultirish jarayonidir. Lekin rektifikatsiyani amalga oshirish uchun esa havoni avvalom bor sovutib, suyuqlikka o’tkazish kerak. Havoni ajratish uskunalarda ish bosimi uch holatda ishlaydi:: pastki bosim –6 atm, urta bosim –20-60 atm va yuqori bosim -200 ati. Bu uskunalar 65 dan 60000-75000 m³ soatiga havoni ajratib beradi.Havoni ajratish uskunalar tizimiga kiradi: ikkita rektifikatsionn kolonnalari, filtrlar, kompressorlar, dekarbonizatorlar, skrubberlar, siklonlar, sovutgichlar, issiqlik-almashtirgichlar.Ajratiladigan havo kompressor quvurida o’rnatilgan filtrlarda chang va boshqa mexanik chiqindilardan tozalanadi.Uglekislotadan havo tozalanadi dekarbonizatorlarda va skrubberlarda, katta qurilmalarda esa muzlatish usuli bilan tozalanadi. Dekarbonizator va skrubberlar ikkitadan o’rnatiladi va ketma-ket ishga tushiriladi. Bu tizim uglekislotani (CO₂) yutish uchun ishlatiladigan eritmasidan to’liq foydalanishga imkon beradi.


15-variant
1. Gomogen jarayonlar. Ularni turkumlash.
Tayanch so‘zlar: gomogen jarayon, kimyoviy texnologik istema, sistema, turkumlash;
2. Issiqlik almashinish qurilmalari.
Tayanch so‘zlar: maqsadi, turlari, regenerativ, aralashtiruvchi, rekuperativ, truba, ilonsimon, truba ichida truba, plastinali, spiralsimon, g‘ilofli, sovituvchi qurilmalar;