1-variant “Umumiy kimyoviy texnologiya” fanining mazmuni, predmeti va metodi. Fanning mazmuni, vazifalari, predmeti va metodi

2. Gidromexanika.
Tayanch so‘zlar: parallelepiped, massa, proyeksiya, koordinata, Eyler tenglama, Navye-Stoks, Bernulli, napor, gidromexanik;
3. Konversion gazlarni tozalashni tushuntirib bering.
Tayanch so‘zlar: absorbent, qurilmalar, nasadka, tarelka, bosim, MEA, dietanolamin, potash, ammiak, mis-ammiak.
1-savolga javob.
Gomogen sistema - bir fazadan iborat boʻlgan fizik-kimyoviy sistema. Bunday sistemaning har bir nuqtasida bosim P, temperatura T va konsentratsiya S bir xil boʻladi. Masalan, muz, suv, suv bugʻi, gazlar aralashmasi, suyuqyoki qattiq jism eritmalari Gomogen sistema dir.
Gomogen reaksiyalar (jarayonlar) o'tkazish uchun reaktorlaming asosiy turlari va reaktorlar sistemasi ayrim shakllari: a) uzluksiz ishlaydigan qoritgichli kub reaktor; b) yarim davriy ishlaydigan qoritgichli kub reaktor; v) davriy ishlaydigan qoritgichli kub reaktor; g) uzluksiz kub eaktorlar kaskadi; d) bu ham uzluksiz, ammo reagentlar taqsimlanadi; ye) uzluksiz quvurli reaktor; j) bu ham, ammo xom ashyo oqimi oldidan aralashtiriladi; z) uzluksiz quvurli reaktor — xom ashyo ko'ndalang taqsimlanadi; i) sovitiladigan bir quvurli (ilon izi) reaktor; k) issiq almashuvchi ko'p quvurli reaktor. Gomogen jarayonlar uchun ko'pincha uzviy ishlaydigan sovitiladigan, quvurli siqib chigaruvchi reaktorlar qo'llanadi U awal ko'rib o'tgan ISCH R reaktoming boshqasharoq ko'rinishiga ega. Reaktor ilon iziga o'xshash bo'lib, tashqi issiq almashishga ega. Quvurlaming katta yuzasi reaksiya issiqlik effekti juda yuqori bo'lganda uni sovitish imkonini beradi. Chizmada aralashtimvchi reaktorlar kaskadlarida reagentning reaktorlardan ketma-ket o'tish va kaskad (kub reaktorlar)larga taqsimlanishi ko'rsatilgan. Gaz fazasida kechadigan gomogen jarayonlar uchun asosan kamerali va quvurli reaktorlar ishlatiladi. Gazlami aralashtirish 125 uchun esa sopla, ejektor, markazdan qoshma labirint, kaskadli aralashtirgich va boshqalar ishlatiladi.
2-savolga javob
Кимёвий технологияда турли жинсли системаларни ажратиш учун қуйидаги гидромеханиқ усуллардан фойдаланилади: 1) чўктириш, 2) филpтрлаш, 3) центрифугалаш, 4) суюқлик ёрдамида ажратиш. Турли жинсли системаларни техникада ажратиш учун гравитацион, марказдан қочма куч ва электр майдонларидан ҳамда суюқлик ва газлардаги юза кучлари босимининг майдонидан фойдаланилади. Гидромеханик жараёнлар учун қуйидаги кинетик тенгламани ёзиш мумкин: dV/F d =1/ Р1 Р =K1 Р бу ерда V - филpтрат миқдори; F - филpтр юзасининг майдони;  - вақт; Р1 - филpтрнинг қаршилиги; К1 - филpтрловчи тўсиқнинг ўтказувчанлиги; Р - босимлар фарқи. Иссиқлик алмашиниш жараёнлари учун қуйидагича: dQ/ Fd =1/Р2 t = K2 t бу ерда Q - иссиқлик миқдори; F - иссиқлик алмашиниш юзаси; Р2 - иссиқлик ўтказишга бўлган қаршилик; К2 - иссиқлик ўтказиш коэффициенти; t - ҳароратлар фарқи;  - вақт. Mодда алмашиниш жараёнлари учун қуйидагича: dM/F d =1/Р3 C =K3 C бу ерда М - модда миқдори; F - модда алмашиниш юзаси; Р3 - модда ўтказишга бўлган қаршилик; К3 - модда ўтказиш коэффициенти; C - концентрациялар фарқи. Гидромеханик, иссиқлик ва модда алмашиниш жараёнлари учун қуйидаги умумий кинетик тенгламани ёзиш мумкин: I=K x бу ерда I - жараённинг тезлиги; х - ҳаракатлантирувчи куч; K-кинетик коэффициент. 3 Кинетик тенгламаларни тахлил қилиш технология жараёнларини тезлаштиришнинг умумий қонуниятини курсатиб беради: жараённинг тезлигини ошириш учун ҳаракатлантирувчи кучнингқийматини кўпайтириш ёки қаршиликни камайтириш керак. Gidromekanik jarayonlarning tasnifi ham oqim harakati shartlarini tavsiflovchi qonunlarga muvofiq amalga oshirilishi mumkin. Ushbu printsipga ko'ra, gidromekanik jarayonlarning 3 guruhi mavjud:gidrodinamikaning ichki muammosini tashkil etuvchi jarayonlar, masalan, quvurlar va kanallar orqali oqimlarning harakatlanishi;gidrodinamikaning tashqi muammosini tashkil etuvchi jarayonlar, masalan, tortishish natijasida cho'kkan zarrachaning harakati;gidrodinamikaning aralash muammosini tashkil etuvchi jarayonlar, masalan, qattiq fazadan hosil bo'lgan kanallar orqali suyuqlik yoki gaz oqimining harakati, ya'ni. qattiq zarrachalar atrofida suyuqlik yoki gaz oqimi.