1-variant Sug’urtaning paydo bo’lishi va rivojlanishiga tarif bering

3. Sug‘urta bozori infratuzilmasi-rivojlangan yoki rivojlanayotgan sug'urta
bozorini tashkil etishda muhim tarkibiy elementdir. Aynan sifatli sug’urta xizmatlari
ko’rsatilishi hamda sug’urtaning funksiyalarini muddatida, samarali va unumli bajarilishini ta’minlovchi, sug'urta bozori professional ishtirokchilari va boshqa soha
mutaxasislari o'rtasidagi muomala va munosabatlar tizimi deya talqin qilinishi lozim.
Sug'urta bozori infratuzilmasi tushunchasini izohlash uchun umumiy tushunchalardan
shunisi ishlatiladiki, uning mazmunida “infratuzilma" deganda ''xo'jalik faoliyatining
ma'luni sohasini unumli ishlab turishi uchun yordam beradigan faoliyat turlari
tuzilishi” degan ma'no anglashiladi.
Sug'urta xizmatlari istemolchilariga xizmat ko'rsatish bilan bog'liq bo'lgan
sug'urta kompaniyalarining faoliyati ma'lum jarayon, siklni taqozo etadi. U
sug'urtalovchining xo'jalik yurituvchi subvekt sifatidagi umumiy xo'jalik faoliyatidan
tashqari quyidagi bosqichlami o'z ichiga oladi:
a) sug'urtaga qabul qilinishi mo'ljallangan qaltislik xaqida ma’lumot vig'ish,
qaltislik darajasini baholash va boshqa, qaltislikni sug'urtaga qabul qilish bilan
bog'liq qaror qabul qilish uchun tavyorgarlik ko'rish chora-tadbirlari;
b) sug'urta shartnomalarini tuzish;
v) sug'urta shartnomalariga hamrohlik qilish (o'zgartirish va qo'shimchalar
kiritish, tugatish va h.k.),
g) sug'urta shartnomalari shartlarini bajarish. ijro etish — sug'urta shartnomasi
shartlaridan kelib chiquvchi talablami tartibga solish. hal etish (sug'urta tovoni
(puli)ni to'lash yoki rad etish bilan bog'liq jarayon).






O'zbekiston sug'urta bozori infratuzilmasini sug'urta bozori
professional ishtirokchilari. turli soha harnda ixtisoslik mutahassislari hamda
sug'urtaning imumli faoliyati uchun yordam beradigan faoliyat turlari o'rtasidagi
munosabatlar va hamkorlik tartibini nazarda tutuvchi va asosini sug'urta vositachilari
(sug'urta agenti, sug'urta hamda qayta sug'urta brokeri), adjaster, aktuariy, sug'urta
syurveyeri va assistans kabi subyektlar tashkil etadi.
Ma’lumki. sug‘urta bozorida, sug‘urta bozorining muhim ishtirokchisi
sug’urtalovchi (ishlab chiqaruvchi) tomonidan maxsus, spetsifik xizmat - sug'urta
xizmati sotiladi. Sug‘urta bozorida ikkita asosiy ishtirokchi (sotib oluvchisug'urtalanuvchi yoki sug’urta qildiruvchi va sug'urtalovchi - sotuvchi) mavjud
boiishi muhimdir.
Sug'urta bozorining qolgan ishtirokchilari (sug’urta vositachilari (sug’urta
agenti, sug'urta hamda qayta sug'urta brokeri), adjaster, aktuariy, sug'urta syurveyeri.
assistans va boshqalar) esa, sug'urta bozorida sug'urta xizmatlari sotilishi. olinishi, va
sug'urta faoliyatiga xizmat ko'rsatilishi bilan unumli va samarali ishlab turishini
ta’minlaydi.

Sug'urtalovchilar faoliyati mijoz (sug'urtalanuvchi)lar bazasi bilan shakllanishi
bo'yicha, sug'urtalanuvchilar esa ishlab-chiqarish faoliyatida o'zlarini shaxsiy
qiziqishlarini qondirishlari bilan xarakterlanadi.
Sug'urtalovchilar o'zlarining mijozlari (sug'urtalanuvchilari) ko'payishi hamda
foyda olishdan manfaatdordirlar. Chunki, boshqa iqtisodiy faolivat turlari kabi
sug'urta sohasi ham tijorat faoliyatiga tegishli boiib. asosiy maqsadi foyda va
daromad olishdir.