1-Variant “Fuqarolik jamiyati tushunchasining tarixiy ildizlari va ularning turli tavsiflari”

2. Quyidagi tayanch tushunchalarga ta’rif bering: fuqarolik jamiyati, fuqaroning haq-huqulari, korruptsiya, axborot erkinligi, fuqarolik pozitsiyasi.

Fuqarolik jamiyati - kishilik jamiyatining asrlar mobaynida shakllangan tafakkur mahsuli bo‘lib inson huquqlari va erkinliklarining holati bilan belgilanadigan ijtimoiy tizimdir.

Fuqarolik jamiyatining asosiy belgilari:

• 
  Erkin individlar uyushmasi; o‘zaro hamkorlikka asoslangan ijtimoiy tuzilma;
  
• 
  Murakkab tuzilishga ega bo‘lgan plyuratilstik tizim;
  
• 
  O‘zini o‘zi rivojlantiradigan va o‘zini o‘zi boshqaradigan tizim.
  

Fuqaroning haq-huquqlari - Konstitutsiya va qonun hujjatlarida oʻz ifodasini topgan. Ular davlat organlari tomonidan muhofaza etiladi va bajarilishi nazorat qilinadi. Oʻzbekiston Konstitutsiyasining 2-boʻlimida fuqarolarning asosiy huquqlari quyidagicha turkumlanadi: 1) Shaxsiy huquqlar; 2) Siyosiy huquqlar; 3) iqtisodiy-ijtimoiy huquqlar.

Korruptsiya – (lot. Corrumpere — buzmoq) termini odatda mansabdor shaxslar tomonidan unga berilgan mansab vakolatlari va huquqlardan o‘zlarining shaxsiy manfaatlarini ko‘zlab qonunchilik va ahloq qoidalariga zid ravishda foydalanishini anglatadi.

Axborot erkinligi - fuqarolarning konstitutsiyaviy huquqlaridan biri bo‘lib, so‘z, matbuot va boshqa ommaviy axborotga ega bo‘lgan axborotni olish huquqi va qonuniy asosda olingan axborotlarni tarqatish huquqi axborot erkinligi hisoblanadi. O‘z.Res. Konstitutsiyasiga asosan, ommoviy axborot vositalari erkindir va qonunga muvofiq ishlaydi. Ular axborotning to‘g‘riligi uchun belgilangan tartibda javobgardirlar, senzuraga yo‘l qo‘yilmaydi (67modda).

Fuqarolik pozitsiyasi - bir tarafdan jamiyatda shaxsning oliy darajada mustaqilligini, ikkinchi tarafdan esa kishilarning jamiyat hayotidagi ishtirokida namoyon bo‘ladigan yuqori darajadagi birdamlikni nazarda tutuvchi qarashlar majmuini ifoda etadi.

• 
  biror bir davlatga oid bo‘lish;
  
• 
  pasportga ega bo‘lish;
  
• 
  huquqiy, ijtimoiy, ma’naviy va siyosiy layoqatlilik